دکتر اکبر رضایی
منتشر شده در : - 1396
متن کامل مقاله :
مینیسک از جنس فیبروکارتیلاژ می باشد که نقش آنها بیشتر کاهش فشارهای وارده به زانو در خلال نیروهای فشاری در حین ایستادن و یا فعالیت های مختلف روزانه می باشد.
مینیسک داخلی به شکل سی C انگلیسی و مینیسک خارجی به شکل او O انگلیسی میباشد. تغذیه مینیسک در قسمت مرکزی از انتشار و قسمت‌های محیطی آن از طریق عروق خونی می باشد.
نقش مینیسک در زانو بیشتر کاهش اصطکاک , کاهش نیروهای وارده به مفصل و تعدیل آنها و همچنین افزایش تطابق مفصلی در خلال حرکت ها می باشد.
انجام فعالیت های شدید و یا ناگهانی زمانی که نیروها بیش از حد تحمل بافت مینیسک باشند منجر به پارگی می شوند که می تواند انواع مختلفی را شامل شود مخرب ترین نیروها در ایجاد پارگی های مینیسک نیروهای برشی می باشد.
انواع پارگی های مینیسک را می توانید در شکل زیر ببینید
مینیسک دارای رگ های خونی نیست و در هنگام پارگی خونریزی نمی کند. اما ممکن است عروق اطراف آن هم دچار پارگی شود، در این شرایط تورم به وجود می آید .
همچنین احساس گرفتگی و قفل شدن یا صدایی مانند تق تق، معمولا از نشانه های آسیب مینیسک است .
علائم پارگی مینیسک زانو را می توان به دو گروه علائم حاد و مزمن تقسیم کرد .
درد، اولین علامت پارگی مینیسک است. البته درد ممکن است خفیف باشد و شخص بتواند به فعالیت های روزمره اش ادامه دهد. اما هرگاه بخشی از مینیسک بین استخوان ران و ساق قرار بگیرد، درد شدیدی ایجاد می کند .
در پارگی های خفیف منیسک ، درد مختصری در هنگام پارگی ایجاد می شود و فرد می تواند بعد از پارگی ، با درد مختصری به فعالیت خود ادامه دهد. البته درد با بلند شدن از زمین یا دو زانو نشستن بیشتر می شود. بعد از چند روز هم زانو ورم می کند. درد و ورم بعد از 2 تا 3 هفته از بین می رود، ولی بعدها ممکن است همراه با خم و راست شدن یا چرخش زانو درد برگردد .
در افراد مسن ممکن است حادثه ای که موجب پارگی مینیسک شده است به یاد نیاید و یا پارگی در اثر یک فعالیت معمولی مانند بلند شدن از روی یک صندلی ایجاد شود در پارگی های متوسط در زمان آسیب، درد در کنار یا داخل زانو ایجاد می شود. بعد از آسیب بیمار می تواند همچنان راه برود. بعد از 2 تا 3 روز زانو متورم شده و جلوی خم شدن کامل آن را می گیرد . درد با چرخش زانو یا دو زانو نشستن بیشتر می شود. درد و تورم بعد از چند هفته کمتر می شود، ولی اگر درمان نشود، با فعالیت های بدنی شدید بیشتر می شود .
در پارگی های شدید، درد و ورم زانو بلافاصله بعد از ضربه ایجاد می شود و ورم طی 2 تا 3 روز بعد از ضربه بیشتر می شود. در اثر گیر کردن تکه هایی از منیسک پاره شده در مفصل، ممکن است زانو قفل شود و فرد نتواند زانوی خود را کاملا صاف کند. فرد در زانوی خود احساس عدم تعادل می کند .
در افراد مسن ممکن است حادثه ای که موجب پارگی مینیسک شده است به یاد نیاید و یا پارگی در اثر یک فعالیت معمولی مانند بلند شدن از روی یک صندلی ایجاد شود. در این حالات ممکن است درد و ورم خفیف، تنها علائم مشکل باشند .
در پارگی منیسک داخلی، درد در سطح داخلی زانو و در پارگی منیسک خارجی، درد در سطح خارجی زانو احساس می شود .
پارگی منیسک می تواند برای فرد قابل احساس باشد. احساس اینکه چیزی در داخل زانو پاره شده و با یک احساس یا صدای تق همراه باشد .
اگر پارگی منیسک در حاشیه خارجی آن ایجاد شود، می تواند موجب خونریزی داخل مفصل زانو( همارتروز ) شود .
اگر به علائم حاد بعد از پارگی منیسک بی توجهی شود، معمولا این علائم بعد از گذشت چند هفته از بین رفته و یا تخفیف می یابد. با این حال علائمی برای بیمار باقی می مانند .
مهم ترین علائم مزمن پارگی منیسک بعد از چند هفته عبارتند از :
گاهی علائم آسیب های دیگر زانو هم می توانند مثل پارگی منیسک باشد و پزشک معالج برای تشخیص قطعی از روش های تصویر برداری استفاده می کند.
تشخیص پارگی منیسک زانو
- معاینه زانو
پزشک بعد از صحبت کردن با شما در مورد مشکلاتی که دارید، زانوی شما را معاینه می کند. در این معاینه وی به دنبال آن است که ببیند آیا با فشار دادن مفصل زانو، درد ایجاد می شود یا خیر .
معاینه دیگر به صورت خم و راست کردن و چرخاندن زانو است که با این حرکت ممکن است منیسک پاره شده حرکت کرده و صدای تق تق یا کلیک در مفصل زانو ایجاد شود .
- تصویربرداری از زانو و منیسک
تصویربرداری برای تائید تشخیص بکار می رود. گاهی علائم آسیب های دیگر زانو هم می توانند مثل پارگی منیسک باشد و پزشک معالج برای تشخیص قطعی از روش های تصویر برداری استفاده می کند .
یکی از این روش ها رادیوگرافی است. رادیوگرافی ساده معمولا برای کشف دیگر بیماری های زانو که ممکن است علائمی مثل پارگی منیسک داشته باشند و یا بیماری هایی که همراه با آسیب های منیسک هستند ( مانند ساییدگی مفصل )، به کار می رود .
با استفاده از ام آر آی (MRI) می توان منیسک ها را دید و پارگی احتمالی آنها را تشخیص داد .
عوارض عدم درمان پارگی مینیسک
منیسک را می توان از نظر خونرسانی به دو قسمت بیرونی و داخلی تقسیم کرد .
قسمت بیرونی منیسک که به کپسول مفصلی زانو چسبیده است، عروق خونی را از آن دریافت می کند، ولی قسمت های مرکزی تر فاقد عروق خونی هستند .
قسمت بیرونی چون خونرسانی دارد، پس در صورت آسیب دیدن قدرت ترمیم دارد، ولی این بدان معنی نیست که هر پارگی منیسک که در قسمت حاشیه ای آن باشد، ترمیم خواهد شد .
ترمیم منیسک مانند جوش خوردن شکستگی نیاز به شرایطی دارد که تا مهیا نباشد صورت نمی گیرد . پس پارگی منیسک حتی اگر در قسمت حاشیه ای آن باشد خودبخود ترمیم نمی شود، بلکه نیاز به درمان
صحیح دارد . در صورتی که بیمار جوان باشد، پزشک می تواند مینیسک را در جای خودش بخیه بزند، البته به شرطی که صدمه در ناحیه ای باشد که خون رسانی خوبی داشته باشد اگر پارگی منیسک درمان نشود، پارگی کم کم بیشتر شده و ممکن است قسمت پاره شده، بصورت یک زائده در کنار منیسک در داخل زانو مرتبا حرکت کرده و موجب شود زانو به طور مکرر قفل شده، یا با هر بار گیر کردن این زائده در بین دو استخوان زانو و سپس درآمدن آن از بین دو استخوان این احساس به فرد دست دهد که چیزی از زیر زانو در می رود و یا زانوی خود فرد از زیر بدنش در می رود .
اگر مقدار پارگی جزئی باشد و درد و سایر علائم نیز برطرف شده باشد، با راهنمایی پزشک و تحت نظر فیزیوتراپیست خوب ، تمرین هایی برای تقویت عضلات انجام می شود .
وجود این درمان گرها باعث می شود تا بیمار اطمینان حاصل کند تمرینات ورزشی به درستی انجام می شود، بدون این که خطر وارد شدن صدمه مجدد و یا جدیدی به زانو وجود داشته باشد .
بسته به شدت ضایعه، سن فرد و شغل او، درمان های بسیار متفاوتی برای پارگی مینیسک صورت می گیرد .
در صورتی که میزان پارگی مینیسک زانو خیلی شدید باشد، ممکن است پزشک انجام عمل جراحی باز یا جراحی آرتروسکوپی را برای مشاهده شدت ضایعه یا درمان پارگی آن مورد استفاده قرار دهد .
در صورتی که بیمار جوان باشد، پزشک می تواند مینیسک را در جای خودش بخیه بزند، البته این به شرطی است که صدمه در ناحیه ای باشد که خون رسانی خوبی داشته باشد .
در صورتی که بیمار مسن باشد، یا پارگی مینیسک در محلی باشد که خون رسانی به خوبی به آن صورت نمی گیرد، ممکن است پزشک بخشی از مینیسک یا حتی سطح آن را جدا کند. گاهی نیز ممکن است کل
مینیسک برداشته شود .
دوران پس از عمل جراحی یا ترمیم مینیسک ممکن است هفته ها طول بکشد و انجام تمرینات ورزشی بعد از عمل نیز در صورت برداشتن مینیسک اندکی متفاوت خواهد بود.
در این شرایط هرگز نباید از وزنه استفاده کرد. با توجه به نوع عمل انجام گرفته بر روی بیمار، می توان از روش های توانبخشی مانند راه رفتن، خم کردن ساق پا و انجام حرکات کششی برای تقویت عضلات پا استفاده کرد .
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
1396
1396
1396
1396
1396
1396
1390
1390
1394
1394
1394
1395
1395
1395
1395
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی