رباط صلیبی در زانو شامل رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی میباشد که به علت اتصال آن در استخوان تیبیا یا درشت نی به این نام نامگذاری شده است. آسیب های رباط صلیبی خلفی بیشتر در ورزشکارانی که با زانوی خم برخورد دارند و یا در تصادفات موتورسیکلت و داشبورد اتومبیل ایجاد می شود. در ادامه با روش های درمانی کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی در این آسیب آشنا خواهید شد.
رباط ها باندهای سفت و محکمی هستند که استخوان ها را به هم وصل می کنند یکی از رباط های مهم زانو رباط صلیبی می باشد که شامل رباط صلیبی قدامی ACL و رباط صلیبی خلفی PCL است که به علت اتصالات به سمت قدامی یا خلفی استخوان تیبیا درشت‌نی به این نام نامگذاری شده اند. در ادامه با آناتومی رباط صلیبی خلفی زانو آشنا خواهید شد.
همانطور که در شکل های فوق ملاحظه می نمایید رباط صلیبی به علت ساختار آن که به صورت متقاطع در دو قسمت قدامی و خلفی استخوان درشت نی اتصال دارد و به شکل صلیب است به این نام نامگذاری شده است. رباط صلیبی قدامی یکی از مهمترین رباط های موجود در مفصل زانو در ثبات قدامی آن تاثیرگذار بوده و رباط صلیبی خلفی نیز در ثبات خلفی مفصل زانو دخالت دارد.
رباط صلیبی خلفی از سطح خارجی کندیل داخلی فمور منشا گرفته به سمت عقب و خارج رفته و به برجستگی استخوانی استخوان تیبیا یا درشت نی در خلف اتصال برقرار می کند. ابعاد رباط صلیبی خلفی به طور تقریبی ۳۸ میلی متر درازا و ۱۳ میلی متر قطر داشته و به طور تقریبی ۳۰ درصد از رباط صلیبی قدامی بزرگتر است.
رباط صلیبی خلفی دو باندل دارد
برخورد مستقیم در ناحیه زانو بخصوص زمانی که زانو خم است که می تواند در ورزش هایی مانند :
در این نوع , پارگی رباط صلیبی خلفی زانو کامل نبوده یا پارشیال است. به عبارتی کشیدگی در رباط صلیبی خلفی زانو به صورت ناقص می باشد.
در این نوع پارگی که به صورت ناقص یا پارشیال می باشد مقداری نسبت به درجه یک احساس بی ثباتی در زانو در شخص ایجاد میشود.
در این نوع پارگی رباط صلیبی خلفی زانو به صورت کامل پاره شده و مفصل بی ثبات است.
در این نوع پارگی , علاوه بر اینکه رباط صلیبی خلفی زانو به صورت کامل پاره شده است عناصر دیگری نیز در مفصل که می تواند استخوان ها و یا رباط های همراه باشد نیز آسیب دیده اند.
عوامل خطرساز یا ریسک فاکتورهای پارگی رباط صلیبی خلفی زانو همانطور که در قبل ذکر گردید می‌تواند مشارکت در فعالیتهای ورزشی پربرخورد و یا مشاغل پرخطر را شامل شود. علاوه بر آن می تواند موارد دیگری مانند آسیبهای قبلی در مفصل زانو نیز شخص را مستعد پارگی رباط صلیبی خلفی زانو نماید.
ممکن است پزشک هنگام معاینه سوالهای زیر را جهت تشخیص درست از شما بپرسد :
علیرغم اینکه تست دراور در بررسی میزان پارگی رباط صلیبی قدامی از میزان حساسیت کمتری نسبت به تست لاچمن برخوردار است اما در بررسی میزان پارگی رباط صلیبی خلفی حساسیت بیشتری نسبت به تست لاچمن دارد. در این تست همانطور که در شکل ملاحظه می نمایید آزمونگر زانو را در حالتی که انقباض عضلانی وجود ندارد به سمت خلف مطابق شکل جابجا میکند.
یکی از تست های مهم در بررسی میزان پارگی رباط صلیبی قدامی و خلفی تست لاچمن است. در این تست مطابق شکل آزمونگر تیبیا را به سمت خلف جابجا میکند اما برای رباط صلیبی قدامی به سمت جلو جابجا می کند.
در بررسی میزان آسیب رباط صلیبی قدامی حساسیت این تست نسبت به دراور خلفی بیشتر است.
علامتی که در آن مطابق شکل زیر ایجاد شده و به عبارتی حالت پلکانی در زانو ایجاد می شود به نام posterior sag sign نام دارد که در آن نمودی از پارگی رباط صلیبی خلفی وجود دارد.
مشابه حرکت بالا وقتی از بیمار بخواهیم زانوی خود عضله چهارسر خود را منقبض کند حالت posterior sag sign از بین می رود که نشان دهنده پارگی در رباط صلیبی خلفی است.
که برای استاندارد سازی میزان laxity در مفصل زانو استفاده میشود ولی دقت کمتری در مقایسه با بررسی میزان جابجایی در آسیب رباط صلیبی قدامی دارد.
نکته ای که در مورد تشخیص افتراقی پارگی رباط صلیبی خلفی و پارگی رباط صلیبی قدامی وجود دارد این است که ممکن است برخی مواقع آزمونگر برای انجام تست دراور یا لاچمن وضعیت مفصل را از زمانی که پارگی رباط صلیبی خلفی ایجاد شده و بدون توجه به علامت posterior sag sign به سمت قدام کشش انجام دهد و میزان جابجایی بیشتری را نسبت به پای مقابل احساس نماید و به اشتباه پارگی رباط صلیبی قدامی را به علت جابجایی بیش از اندازه به سمت قدام ذکر نماید در حالی که می بایست به posterior sag sign که نمودی از پارگی رباط صلیبی خلفی است توجه می نمود.
درمان پارگی رباط صلیبی خلفی زانو به دو دسته غیر جراحی و جراحی تقسیم می شود
درمان غیر جراحی که می تواند مراقبت های اولیه و فیزیوتراپی در کلینیک های فیزیوتراپی مانند کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی می باشد شامل موارد زیر است :
تاکید بر توانبخشی عضلات چهار سر رانی و پرهیز از تقویت عضلات همسترینگ زمان بازگشت به فعالیت های ورزشی ۲ تا ۴ هفته
بلافاصله پس از آسیب
اهداف
کنترل درد و التهاب
حرکت های بدون درد را در زانو با خم کردن و صاف کردن پا انجام داده و به صورت ملایم تمرینات دامنه حرکتی را انجام دهید.
مدت زمان دو هفته
نکات مهم
پس از دو هفته
اهداف
از بین بردن کامل تورم و بازیابی دامنه حرکتی انجام تمرینات تقویتی و رساندن ورزشکار به مرحله ای که بتواند تمرینات دوچرخه ثابت را انجام دهد
مدت زمان دو هفته
نکات مهم
تمرینات تقویتی را در عضلات چهار سر انجام داده کشش را در عضلات همسترینگ انجام دهید.
پس از ۴ هفته
اهداف
به دست آوردن قدرت کامل عضلانی و بازگشت به فعالیت های ورزشی خاص
مدت زمان دو هفته
نکات مهم
پس از ۶ هفته
نکات مهم
در کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی اعمال زیر برای درمان کشیدگی و پارگی رباط صلیبی خلفی PCL انجام می شود.
بیشتر پارگی های رباط صلیبی خلفی به علت مشکلات ناشی از عمل جراحی و اینکه به لحاظ بیومکانیکی فعالیت‌هایی که در زاویه ۹۰ درجه زانو در روزمره اتفاق می افتد کم است , نیاز به جراحی نخواهند داشت. با این وجود افرادی نیاز به جراحی در ترمیم رباط صلیبی خلفی دارند که موارد زیر در آنها ممکن است وجود داشته باشد :
در تکنیک های جراحی رباط صلیبی خلفی معمولاً برش جراحی وسیعتری نسبت به رباط صلیبی قدامی وجود دارد. و این می تواند به علت عدم دسترسی راحت رباط صلیبی خلفی توسط جراح باشد البته در تکنیکهای آرتروسکوپی نیز برش جراحی بسیار کوچک خواهد بود.
برای بازسازی باندل های پوسترومدیال که محل آن یک سانتی‌متر بالاتر از خط مفصلی و پشت رباط داخلی زانو میباشد.
موارد قابل توجه پرهیز از آسیب عصب صافنوس
قابل کاربرد در آولژن های استخوانی
محل انسزیون بین سر داخلی گاستروکنمیوس و سمی ممبرانوزوس
نکات قابل توجه مجاورت و نزدیکی پیچ فیکس کننده در ۲۰ میلیمتری شریان پوپلیتئال
قابل کاربرد در آسیب های اندرو لترال و فیکس کردن در زاویه ۹۰ درجه فلکشن
قابل کاربرد در آسیبهای انترولترال در زاویه ۹۰ درجه فلکشن فیکس شده و پوسترومدیال در اکستنشن کامل فیکس شده.
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی