یکی از روش های بسیار مهم و البته تاثیرگذار در رفع درد ها و خستگی های عضلانی چه به صورت ریلکسی چه به صورت درمانی ماساژ و انواع آن می باشد. کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی با بهره گیری از متخصصین دانشگاهی اقدام به ارائه خدمات ماساژ های درمانی و ریلکسی برای عموم مردم نموده است. برای رفع سردرد ها و دردهای ناحیه کمر پشت و دست ها و پاها می توانید از خدمات ماساژ کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی بهره مند شوید.
ماساژ روشی کهن اما پویا در دنیای جدید است که درعین سادگی دامنه کاربردی گسترده دارد. ماساژ فقط فشردن عضلات نیست بلکه تحریک نقاط مخصوصی از خطوط اصلی انرژی بدن می باشد که با فشردن این نقاط گره های موجود که سد راه جریان انرژی حیاتی بدن شده اند برطرف شده و به حرکت روان انرژی در خطوط اصلی بدن کمک می شود که از مزایای آن می توان به کاهش دردهای موضعی و استرس های روزانه ، کاهش خطر ابتلا به واریس ، رفع گرفتگی های عضلانی ، خون رسانی بهتر به ارگان های بدن و بسیاری فواید دیگر اشاره کرد.
تاریخچه این درمان به حدود 2700 سال قبل از میلاد بر می گردد. در ضمن کتاب امپراطور زرد (کتاب مرجع طب داخلی چین ) برای درمان فلج و تب و لرز به ورزش ، ماساژ پوست و عضلات و نیز تمرینات بر روی دست و پا توصیه شده است. بقراط در حدود 400 سال قبل از میلاد ضرورت استفاده از مالش را به عنوان یک عامل بخصوص در درمان های آسیب های ورزشی و جنگی به پزشکان گوشزد کرد.
اسناد قدیمی دال بر استفاده ژاپنی ها و نیز سایر تمدن ها نظیر مصر و چین از ماساژ درمانی موجود است.
ماساژ به عنوان روش سیستماتیک از لمس در دستکاری بافت های نرم بدن به منظور حصول اهداف درمانی مانند:
ماساژ پزشکی سیستمی از تکنیک های کاربردی دستی است که برای کاهش دردهای اسکلتی عضلانی مانند آرتروز , دیسک کمر , سیاتیک برای ایجاد تنش طبیعی در بافت ، ایجاد یک محیط بافتی مثبت و عادی سازی حرکت سیستم اسکلتی عضلانی طراحی شده است.
در این نوع ماساژ بیشتر اهداف روانی و روان تنی ماساژ مورد نظر قرار می گیرد و می توان با ایجاد حرکت های ریتمیک و منظم به احساس آرامش در حین ماساژ کمک نمود.
ماساژ در کشورهای مختلف به طرق مختلفی انجام می شود. نمونه‌ای از ماساژ در تمدن‌های مختلف در زیر آمده است
1- افزایش جریان لنف که باعث کمک به جریان خون و کمک به سیستم دفاعی بدن در برابر سموم ، باکتری و ویروس ها
لنف مایع چسبناکی است که به آرامی در سیستم لنفاتیک حرکت می کند. بیشترین قسمت لنفاتیک ها غیر الاستیک هستند. حرکت لنف به نیروهای خارجی مانند انقباض عضلات و تخلیه فشار از طریق نفوذپذیری مایع در مویرگها بستگی دارد.
2- تخلیه مایع میان بافتی و جلوگیری از ادم و درد عضلانی
فقدان حرکت بدلیل درد یا فلج شدید مانع تخلیه لنف می گردد. ماساژ می تواند جریان لنف را تسریع کند واز ادم که اغلب در اثر بی حرکتی ایجاد می شود؛ جلوگیری نماید.
3- تسریع دفع ذرات و مواد زاید
1- ماساژ گردش خون را بهبود می بخشد و به طور مکانیکی 10 تا 15 درصد سرعت جریان خون سیاهرگی به قلب را افزایش می دهد.
ماساژ همچنین بافت هیستامین (تنظیم عملکرد فیزیولوژیک روده و به عنوان یک انتقال دهنده عصبی در سیستم عصبی موثر است) و استیل کولین (پیام رسان عصبی در رشته های عصبی پاراسمپاتیک ) را تحریک می کند. ماساژ از طریق تحریک سیستم عصبی سمپاتیک باعث کاهش ضربان قلب می شود.
2- از آن جا که گردش خون افزایش یافته است (جریان سیاهرگی به طور مستقیم /جریان شریانی به طور غیر مستقیم) ، تحویل مواد و اکسیژن به اندام ها و عضلات و حذف مواد زاید ناشی از متابولیسم در خون بهبود می یابد.
بطور طبیعی ، انقباض عضلات، سبب راندن خون وریدی بطرف قلب می گردد. زمانی که این فعالیت بدلیل بیماری یا صدمه به بافت دچار اختلال می شود؛ کاهش جریان به دیگر مشکلات موجود در بافت اضافه شده و غالبا سبب اختلال در متابولیسم بافت های گرفتار خواهد شد.
پس از ماساژ فشار مویرگی و ظرفیت نفوذ پذیری به فضاهای خارج سلولی کاهش یافته، فشار بر روی لنفاتیک ها نیز کم می شود و امکان تشکیل فیبروزیس از بین می رود .
3- فشار خون به طور موقت توسط گشاد شدن مویرگ ها کاهش می یابد ، این امر موثر بر نفوذپذیری دیواره های مویرگ است.
4- باعث پیشگیری از لخته شدن خون و انقباض عروق می شود.
5- ماساژ با تأثیر بر گیرنده های عروقی می تواند سبب کاهش فشارخون نیز شود.
ماساژ مستقیما قدرت عضلات را بالا نمی برد ؛ اگر چه نهایتا باعث درمان عضلاتی که در آن ها بر اثر تمرینات بیش از اندازه خستگی بوجود آمده است می گردد؛ بنابراین از نقطه نظر تئوری استفاده از ماساژ امکان فعالیت بیشتری را برای عضلات فراهم ساخته ، در نتیجه قدرت و تحمل آن را به طور غیر مستقیم افزایش می دهد که دراین خود عاملی در درمان است . هرگاه عضلات بطور موقت نتوانند انقباض و انبساط طبیعی از طریق پیامها عصبی که از مراکز بالا می آیند داشته باشند؛ ماساژ می تواند بسیار موثر باشد. ممکن است ماساژ بتواند میزان بافت فیبروزه ای را که در عضلات بی تحرک و صدمه دیده و یا بدون عصب بوجود می آید کم کند.
ماساژ در پوست باعث بهتر شدن گردش خون و نیز باز شدن مجاری غدد چربی و عروقی می شود. هم چنین سبب بهبود تنفس پوستی و عملکرد تراوش آن می شود، پوست گرم شده و به همین سبب خاصیت الاستیکی و ارتجاعی پوست افزایش یافته و در نتیجه باعث کاهش درد ناشی از کشیدگی پوست هم شده و نهایتا این که کمک به دفع سریع تر مواد زاید متابولیکی و از بین رفتن چسبندگی های مزمن می شود. با فشار مزمن، فیبرهای کلاژنی بافت پیوندی با تشکیل باندهای هیدروژنی در کنار قرار می گیرند. در برخی مناطق که فشارهای مزمن، التهاب و یا بی تحرکی وجود دارد، لایه های بافت پیوندی که باعث جدا شدن ارگان ها از هم می شدند، بهم وصل می شوند و از حرکت آسان و لغزش ارگان ها بر روی هم جلوگیری می کنند. به این حالت ، چسبندگی می گویند.
ماساژ سوئدی یکی امروزه به عنوان یکی از بهترین انواع ماساژ درمانی شناخته شده است و یکی از اهداف اولیه و اصلی آن آرام کردن کل بدن است . این کار با مالش ماهیچه ها در جهت بازگشت خون به قلب انجام می شود. اما ماساژ سوئدی فواید و مزایایی فراتر از آرامش دارد. ماساژ سوئدی برای افزایش سطح اکسیژن در خون، کاهش سموم ماهیچه ها، بهبود جریان و انعطاف پذیری بسیار مفید است.
یک ماساژ عمومی خوب و موثر فرد را به حالت سستی ملایم و نیاز به استراحت بلافاصله بعد از آن می برد که نشانه موفقیت آمیز بودن آن می باشد.
ماساژ سوئدی بر اساس آناتومی و فیزیولوژی انسان توسط یک فیزیولوژیست سوئدی، هنریک لینگ (1776-1839) با نام " پزشکی ژیمناستیک" ابداع شد.
این تکنیک دارای فشار متعادل و کم بوده و برای شروع و پایان ماساژ می تواند جزو بهترین تکنیک ها باشد و شامل حرکات دست یا قسمت هایی از آن روی منطقه نسبتا وسیعی از بدن است . فشار وارده ثابت و بدون تغییر است. مهمترین کاربرد افلوراژ کاهش ادم و کمک به بازگشت وریدی و لنفاوی است. روش انجام افلوراژ مانند استروکینگ است ولی به صورت عمقی و در جهت مسیرهای لنفاوی انجام می گیرد . جهت افلوراژ از دیستان به پروگزیمال بوده و به صورت تک جهتی می باشد. تماس دستی در اکثر مواقع همانند استروکنیگ است ولی در درمان نواحی کوچک می توان از یک دست ، انگشت و یا شست استفاده کرد
در این تکنیک بر خلاف افلوراژ که دست روی پوست می لغزد؛ توده عضلانی ، بافت زیر پوستی بطور متناوب فشرده شده و آزاد می گردد. اگر سطح درمان کوچک باشد با یک دست انجام می شود در غیر اینصورت با هر دو دست یا با سطح بالشتک انگشتان یا انگشت شست انجام می گیرد . جهت حرکت از مرکز به محیط و یا بالعکس انجام میشود؛ ولی بیشتر به سمت مرکز ذکر شده است .
این تکنیک برای شل کردن چسبندگی پوست و بافت اسکار، آزاد کردن چسبندگی ساختار های عمقی پوست و کمک به جذب مایعات اضافی اطراف مفاصل بکار می رود. فریکشن ممکن است بوسیله قسمت پروگزیمال یا تمامی کف دست و یا با بالشتک انگشت شست یا دیگر انگشتان دست انجام شود.
باید به خاطر داشت هرگز مدت زیادی در یک نقطه از این تکنیک استفاده نشود و از اعمال آن بر روی پریوسیت های استخوانی پرهیز کرد.
این حرکت معمولا در یک راستا و در طول مسیر فیبرهای عضله انجام می شود و لبه آرامی باعث ایجاد حرارت می شود. فریکشن خطی معمولا با انگشتان و شست دست و یا با کف دست انجام می شود.
این حرکت به آرامی ، به صورت مدور و به وسیله سه انگشت وسط یا شست انجام می شود.
پس از رسیدن به حرکت مورد نظر ، درمانگر به آرامی فشار را کاهش داده و سپس جهت آمادگی برای حرکت بعد ، افلوراژ انجام می دهد.
جیمز سیریاکس که بیشتر به پدر درمان ارتوپد معروف است ، حرکت اصطکاک عرضی را در درمان ها و ماساژ ها متداول کرد او این حرکت را روش درمانی برای موقعیت های اسکلتی ماهیچه ای مانند رگ به رگ شدن ، تنوسینویت و تاندونیت می دانست . این تکنیک می تواند به آرامی یا با قدرت در یک راستا و به عقب و جلو انجام شود تا هنگامی که بافت یا ساختار مورد نظر بی حس شده یا احساس درد بیمار از بین رود.
فریکشن عرضی با استفاده از شست ها در ناحیه آرنج در عارضه آرنج تنیس بازان
فریکشن عرضی با استفاده از انگشتان در ناحیه عضلات پاراسپاینال لومبار
گروه بعدی از تکنیک های ماساژ سوئدی حرکات ضربه ای یا تاپوتمنت ( Tapotement ) می باشد. این تکنیک اثر پرخونی دارد. یعنی گردش خون محلی را افزایش می دهد ، که به نوبه خود به گرم و نرم شدن بافت زیرین کمک می کند. این تکنیک هنگامی که در ترکیب با سایر روشهای ماساژ استفاده می شود. نمونه هایی از تکنیک فوق را در زیر مشاهده می کنید.
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی