فيزيوتراپي در آسیب رباط صلیبی (A.C.L) قسمت دوم
توانبخشي بعد از ترميم ليگامان متقاطع قدامي به پنج مرحله تقسيم مي شود كه در هر مرحله اهدافي در نظر گرفته شده و جهت رسيدن به آن اهداف تمرينات لازم انجام مي‌شود كه انجام تمرينات ، زير نظر جراح و فيزيوتراپيست بيمار صورت مي گيرد تا بهترين نتيجه درمان حاصل شود.
-مرحله اول : از روز جراحي تا پايان هفته دوم
-مرحله دوم : از هفته دوم تا پايان هفته چهارم
-مرحله سوم : از هفته چهارم تا پايان هفته دهم
-مرحله چهارم تا ششم : از هفته دهم تا ماه دهم
مرحله اول :
از روز جراحي تا پايان هفته دوم
اهداف اين مرحله شامل:
1-زانو تا 90 درجه خم شود.
2-عضله چهار سر تقويت شود.
3-راه رفتن بيمار به طور نرمال انجام شود.
4-عضلات پشت ران تقويت شود.
1-جهت كنترل درد و تورم، از يخ، تحريك الكتريكي و اسپيلنت مناسب به مدت چند روز استفاده مي شود.
2-حركات موبيليزيشن پاتلا در تمام جهات خصوصا در جهات فوقاني و تحتاني انجام مي‌شود.
3-در صورت ضعف شديد عضله چهار سر،از تحريك الكتريكي جهت بازآموزي استفاده مي شود.
4-جهت تقويت عضله چهار سر، زانو را به تخت فشار داده و تا 6 ثانيه نگه داشته مي‌شود.
5- جهت تقويت عضلات پشت ران در حالت دمر زانو به كمك پاي سالم خم و راست مي شود.
6- اگر زانو لقي نداشته باشد در تمام جهات، پا صاف بالا برده مي شود.
بيمار با استفاده از عصاي زير بغل و بريس فانكشنال راه رفتن طبيعي را آموزش ببيند و تا آخر هفته دوم 50 تا 70 درصد وزن بدن را تحمل كند و در اين مدت لبه تخت نشسته و زانو را تا 90 درجه خم كند ولي بايد براي صاف كردن زانو از پاي مقابل استفاده كند كه در غير اين صورت ليگامان ACLپاره مي شود.
مرحله دوم :
از هفته دوم تا پايان هفته چهارم
1-زانوي بيمار به طور كامل صاف شود.
2- بيمار بدون عصا و به طور نرمال راه برود.
3- عمل انقباض عضله چهار سر به طور دقيق انجام شود.
تمرينات
1- بيمار لبه تخت نشسته و زانوي خود را صاف كند.
2- در حالت به شكم خوابيده، زانوي بيمار صاف شود.
3- اگر زانو تا 100 درجه خم مي شود از دوچرخه ثابت استفاده شود.
4- تمرينات بالا رفتن از پله از طرف جلو و از طرف پهلو انجام شود.
از هفته چهارم تا پايان هفته دهم
1-زانو بايد تا آخر صاف و خم شود.
2-عضله چهار سر و عضلات پشت ران به طور كامل تقويت شود.
3-بيمار به طور آهسته به جلو و عقب بدود.
اين دوره درمان براي افرادي است كه به صورت حرفه اي ورزش مي كنند و لذا ورزش‌هايي از قبيل درجا دويدن و مارپيچ دويدن اضافه مي شود تا ورزشكار بتواند به ورزش حرفه اي خود برگردد و در اين مدت قدرت عضله چهار سر بايد 85 درصد عضله چهار سر سمت مقابل و قدرت عضلات همسترينگ ها بايد 90 درصد قدرت عضلات همسترينگ سمت مقابل باشد و زانو تا 135 درجه خم شود و به طور كامل صاف شود.
ورزشکارانی که تحت عمل جراحی ترمیم رباط صلیبی قدامی زانو قرار می گیرند بعد از گذراندن درمانهای اولیه فیزیوتراپی می بایست آماده انجام حرکات دشوارتر شوند تا بتدریج توانائی حضور در ورزش مورد نظر را کسب نمایند . برنامه دویدن که عمدتا بعد از ماه سوم بعداز عمل آغاز میشود از اهمیت زیادی برخوردار است به همین دلیل سعی شد این برنامه آماده و در دسترس قرار گیرد . اما به خاطر داشته باشید قبل از شروع برنامه دویدن می بایست بتوانید تعدادی از حرکات را زیر نظر فیزیوتراپیست انجام داده تا در صورت آمادگی به شما اجازه شروع دویدن داده شود .
به خاطر داشته باشید برنامه زیر می تواند متناسب با وضعیت شما تغییر کند .
1- هفته اول بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 50% بدوید . این دوره را 4 بار تکرار کنید . 3 روز در هفته .
2- هفته دوم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 50% بدوید . این دوره را 2 بار تکرار کنید . 3 روز در هفته .
3- هفته سوم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 50% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 1 بار انجام دهید . 3 روز در هفته .
4- هفته چهارم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 50% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 75% بدوید سپس 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
5- هفته پنحم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 75% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
6- هفته ششم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 75% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 100 % بدوید و دوره را با 400 متر پیاده روی تمام کنید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
7- هفته هفتم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 100% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار انجام دهید . 3 روز در هفته
که
در کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی این اقدام ها بصورت تخصصی زیر نظر متخصصین فیزیوتراپی انجام می گیرد.
در مباحث آسیبهای وارده بر مچ در این سری به شکستگی در این ناحیه خواهیم پرداخت و بیشتر از منظر فیزیوتراپی مورد بررسی قرار خواهیم داد.
شکستگی استخوان مچ پا زمانی اتفاق می افتد که یک استخوان در یک طرف یا دو طرف مچ پا تا حدودی یا به طور کامل بشکند. اغلب شکستگی های مچ پا ناشی از پیچ خوردن و زمین خوردن یا آسیب دیدگی هایی است که در طول ورزش یا بازی بوجود می آید. تا قبل از سن 50 سالگی، اغلب شکستگی های مچ پا در بین مردان اتفاق می افتد. پس از 50 سالگی، زنان بیشتر دچار شکستگی استخوان مچ پا می شوند. نوع شکستگی می تواند ساده یا پیچیده باشد و یک تا سه استخوان تشکیل دهنده مفصل مچ پا را در بردارد. پس از آسیب دیدگی مچ پا باید برای درمان شکستگی مچ پا باید اقدام کنید. ورزش های اصلاحی و فیزیوتراپی شکستگی مچ پا نقش مهمی در درمان و بهبودی مچ پا و از سر گیری فعالیت های روزمره ایفا می کند.
شکستگی استخوان مچ پا شکستگی جزئی یا کامل استخوان یک طرف یا دو طرف استخوان است. انواع شکستگی مچ پا بین 1 تا 3 براساس تعداد استخوان های شکسته طبقه بندی می شوند که از قرار زیر است:
بدون جابجایی: تکه های استخوان شکسته سرجای خود باقی می مانند و جابجا نمی شوند.
همراه با جابجایی: دو قسمت از استخوان شکسته جابجا می شوند
همراه با خرد شدگی: تکه های ریز متعددی از استخوان در محل شکستگی یافت می شوند.
شکستگی پیچیده: بافت نرم مجاور استخوان شکسته به شدت آسیب می بیند.
شکستگی ترکیبی: قطعات شکسته شدن استخوان وارد پوست می شوند.
وقتی در شکستگی چندین استخوان شکسته می شود یا استخوان ها جابجا می شوند، شکستگی بی ثبات در نظر گرفته می شود و به درمان فوری از جمله درمان شکستگی مچ پا با جراحی نیاز دارد. شکستگی ترکیبی خطر عفونت را نیز در بردارد.
در صورت مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنید تا بهترین درمان برایتان تجویز شود. فیزیوتراپی شکستگی مچ پا حتی بعد از درمان با عمل جراحی به منظور بهبود عملکرد بسیار حائز اهمیت است.
معاینه کامل توسط پزشک یا فیزیوتراپیست برای کمک به تشخیص شکستگی مچ پا ضروری است. برای تایید تشخیص و بررسی شدت شکستگی تصویر برداری با اشعه ایکس ضروری است. آزمایشات تصویربرداری دیگر مثل ام آر ای ، سی تی اسکن یا اسکن استخوان در بعضی موارد برای کمک به تشخیص و بررسی شدت شکستگی نیاز هستند. پزشک یا فیزیوتراپیست در طول معاینه آسیب دیدگی مچ پا در مورد سابقه پزشکی و نحوه آسیب دیدگی سوالاتی می پرسد و توانایی راه رفتن و تحمل وزن در ناحیه آسیب دیده را بررسی می کند و به آرامی ناحیه آسیب دیده را لمس می کند تا هر گونه ورم ، بد شکلی و التهاب را تشخیص دهد. همچنین ، پزشک یا فیزیوتراپیست پا و ساق پای شما را معاینه می کند تا آسیب دیدگی نواحی دیگر را تشخیص دهد. معاینه آسیب دیدگی مچ پا باید فورا پس از بوجود آمدن آن باید توسط پزشک یا فیزیوتراپیست انجام بگیرد تا رگ به رگ شدن شدید استخوان شکسته شده تشخیص داده شود. به یاد داشته باشید بعد از ترمیم شکستگی باید فیزیوتراپی و ورزش برای شکستگی مچ پا در نظر گرفته شود تا مانع از محدود شدن عملکرد مفصل شود.
شکستگی های استخوان مچ پایی که همراه با جابجایی است یا در آن ساختارهای استخوان های مچ پا دچار اختلال شده است، باید تحت درمان جراحی شکستگی مچ پا قرار گیرد. جراحی این موارد عموما همراه با استفاده از یک کفش محافظ ، مچ بند یا گچ و عصا برای چندین هفته است ، و پس از آن انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی مچ پا تجویز می شود.
برای شکستگی هایی که دچار جابجایی نشده اند و در طول تصویر برداری با اشعه ایکس مشخص شود که ساختار استخوان های پا دچار اختلال نشده است، درمان شامل استفاده از عصا یا کفش محافظ یا مچ بند یا بی حرکت سازی با گچ و استفاده از عصا به مراه استفاده از یک کفش محافظ یا مچ بند برای چندین هفته می شود. ارزیابی شکستگی با تصویربرداری با اشعه ایکس پس از درمان شکستگی مچ پا برای تضمین ایده ال بودن روند بهبودی اهمیت دارد. وقتی ایده ال بودن روند بهبودی تایید شد ، توانبخشی و ورزش مچ پا توسط فیزیوتراپیست صورت می گیرد.
بیماران مبتلا به شکستگی مچ پا حرکات ورزشی تعادلی و استقامتی ، انعطافی بدون درد را به عنوان بخشی از توانبخشی و فیزیوتراپی خود باید انجام دهند تا نتایج بهینه ای را کسب کنند. انجام این حرکات ورزشی برای شکستگی مچ پا بسیار ضروری است، زیرا با عدم تحرک، تعادل، انعطاف پذیری بافت نرم و استحکام به سرعت از بین می رود. فیزیوتراپیست مشخص می کند که چه حرکات و ورزش مچ پا برای بیمار مناسب است و این حرکات ورزشی برای شکستگی مچ پا از چه زمانی باید شروع شوند. درمان دستی فیزیوتراپیست مثل ماساژ و متحرک سازی مفصل برای تضمین بدست آمدن انعطاف پذیری و دامنه حرکتی بهینه پس از آسیب دیدگی، ضروری هستند.
در مراحل پایانی درمان فیزیوتراپی شکستگی مچ پا، از سر گیری تدریجی فعالیت های روزمره یا ورزشی با راهنمایی فیزیوتراپیست صورت می گیرد، البته مادامی که این کارها باعث تشدید علائم و درد نشود.
انجام فیزیوتراپی قبل و بعد از جراحی مفید می باشد. در ادامه به تشریح این درمان ها می پردازیم.
در صورتی که پس از آسیب دیدگی به فیزیوتراپیست مراجعه کردید و احتمال شکستگی مچ پای شما وجود داشته باشد، فیزیوتراپیست کارهای زیر را برای شما انجام می دهد:
در صورت داشتن شکستگی مچ پا، درمان به این مساله بستگی دارد که چند استخوان شکسته می شود و نوع شکستگی ساده، پیچیده یا ترکیبی است. درمان اولیه شامل هم طرازی و ثابت کردن استخوان ها توسط پزشک می شود و در بخش اورژانس بیمارستان یا در صورت نیاز با جراحی صورت می گیرد.
در صورتی که به عمل جراحی نیاز باشد، مچ پای آسیب دیده پس از جراحی در یک گچ یا کفش شکستگی قرار داده می شود. فیزیوتراپیست برای کمک به برخاستن و از تخت بیرون آمدن پس از اینکه پای شما ثابت شد، به اتاق بیمارستان و نزد شما مراجعه می کند. فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا روی تخت بنشینید و سپس بایستید. شما نباید به مدت 6 تا 10 هفته هیچ وزنی بر روی مچ پای آسیب دیده خود وارد کنید. فیزیوتراپیست به شما آموزش می دهد که چگونه با استفاده از یک وسیله کمکی مثل عصا یا واکر راه بروید. همچنین یاد می گیرید که با استفاده از وسیله های کمکی از پله ها بالا و پایین بروید و خود را کنترل کنید.
در صورتی که تصویربرداری با اشعه ایکس تایید کند که شکستگی درمان شده است، پزشک گچ را جدا می کند. فیزیوتراپیست با برنامه های فیزیوتراپی، حرکات و ورزش مچ پا به شما کمک می کند تا بر روی ساق پای خود فشار وارد کنید و فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرید.
فیزیوتراپیست پس از بی حرکت شدن و درمان شکستگی مچ پا مچ پا توسط پزشک، به ترمیم شکستگی کمک می کند. پس از بهبود و ترمیم استخوان، فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا استحکام و دامنه حرکتی و تعادل خود را به دست بیاورید و فعالیت های ورزشی را از سر بگیرید.
پس از اینکه پای آسیب دیده شما در گچ یا کفش شکستگی قرار گرفت، فیزیوتراپیست به شما یاد می دهد تا با استفاده از عصا یا واکر بدون وارد کردن فشار بر مچ پای آسیب دیده راه بروید. فیزیوتراپیست به شما یاد می دهد تا به رخت خواب بروید و از رخت خواب برخیزید و وارد خودرو شوید و از آن خارج شوید. فیزیوتراپیست تجهیزاتی را برای شما فراهم می کند که به بهترین شکل نیازهای شما را برطرف می سازد. وقتی بهبودی شکستگی در تصویر اشعه ایکس مشخص شد، پزشک گچ را جدا می کند و می توانید بار دیگر بر روی پای خود فشار وارد کنید و درمان فیزیوتراپی شکستگی مچ پا را ادامه دهید.
راه رفتن: فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا بر پای آسیب دیده خود فشار وارد کنید و بر طبق توصیه پزشک کل فشار را بر روی پا وارد کنید.
گام برداشتن: فیزیوتراپیست آموزش ها و حرکات مچ پا را برای شما ارائه می کند تا الگوی راه رفتن نرمالی را بازیابی کنید. تمرکز بر روی نحوه حرکت پا و مچ پا و زمان بندی گام های شما است. شما می توانید بر روی یک دستگاه دوی ثابت کم سرعت، زمین مسطح یا بر روی پله ها تمرین کنید.
کاهش ورم: ورم پس از شکستگی مچ پا شایع است. درمان شامل ماساژ نرم، استفاده از بانداژ، یخ درمانی، گرما درمانی و بالا بردن مچ پای آسیب دیده در هنگام استراحت می شود.
ورزش برای شکستگی مچ پا: فیزیوتراپیست پس از جدا کردن گچ یک برنامه ورزشی برای شما طراحی می کند تا به شما کمک کند تا دامنه حرکتی و استحکام مچ پای آسیب دیده خود را بازیابی کنید. بازیابی توانایی خم کردن مچ پا برای بازیابی توانایی راه رفتن کامل ضروری است.
بازیابی تحرک مچ پا: فیزیوتراپیست با استفاده از درمان فیزیوتراپی شکستگی مچ پا به آرامی مفاصل مچ پا و پا و بافت های مجاور را حرکت می دهد تا سفتی را کاهش دهد و دامنه حرکت خمشی مچ پا را افزایش دهد.
از سرگیری فعالیت های کاری/ ورزشی: وقتی در حین بازیابی استحکام و انعطاف پذیری خود هستید، فیزیوتراپیست حرکات مچ پا را برای از سرگیری فعالیت های ورزشی کاری شما ارائه می کند. بازگشت به فعالیت های کاری و ورزشی عموما پس از 12 تا 16 هفته بعد از شکستگی مچ پا امکان پذیر است.
درمان فیزیوتراپی شکستگی مچ پا برای هر فرد تفاوت دارد و به نوع آسیب دیدگی، نحوه بهبودی فرد، جراحی داشتن یا نداشتن و همچنین سن و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد.
حرکات ورزش برای شکستگی مچ پای زیر عموما برای بیماران مبتلا به شکستگی بخش پایینی استخوان نازک نی توصیه می شود و پس از تایید درمان و ترمیم شکستگی یا وقتی که تحرک بدون درد را می توان بر طبق دستور جراح شروع کرد، باید انجام بگیرند. قبل از شروع این حرکات اصلاحی مچ پا باید در مورد کارایی آنها با فیزیوتراپیست مشورت کنید. عموما، این حرکات ورزشی باید روزی سه مرتبه انجام شوند و تا زمانی که باعث بوجود آمدن یا وخامت علائم نشوند.
فیزیوتراپی ، حرکات درمانی ورزش به منظور درمان شکستگی مچ پا بسیار حائز اهمیت می باشد. پس از تائید ترمیم و بهبود استخوان توسط پزشک به منظور بازگشت عملکرد طبیعی بسیار حائز اهمیت می باشد که شما درمان و ورزش مچ پا را طبق تجویز یک فیزیوتراپیست انجام دهید. اهمیت این نوع درمان تا حدی است که حتی فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی مچ پا نیز تجویز می شود. ورزش ها در شکستگی مچ پا باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شود و در صورت تشدید علائم موضوع را با فیزیوتراپیست درمیان بگذارید.
با فیزیوتراپی مرکزی شریعتی درمان خود را بصورت دقیق زیر نظر متخصصین این مرکز تا رسیدن به بهبودی کامل انجام دهید.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
علایم پارگی رباط صلیبی قدامی زانو را با شرح حال مناسب که تاکید آن بر مکانیسم آسیب دیدگی ورزشی و شناسایی آسیب های احتمالی قبلی است و معاینه مناسب در اغلب موارد می توان تشخیص داد.
در ورزشهای غیر تماسی :
معمولاً این صدا هنگامی که فرد ناگهان تغییر مسیر داده یا ناگهان در هنگام دویدن ایستاده است و یا در هنگام افتادن روی پا بعد از پرش شنیده شده و بدنبال آن التهاب و تورم زانو ایجاد شده است.
در ورزشهای تماسی و ضربات با انرژی بالا :
• انجامLachman test تست لاکمن بعد از رفع یا کاهش درد بیمار باید برای ارزیابی رباط ACL صورت گیرد به این صورت که فرد روی تخت خوابیده و زانو را در وضعیت خم شدگی 20 تا 30 درجه قرار می دهیم با دست چپ ران را می گیریم و با دست راست پشت قسمت فوقانی ساق را به جلو و طرف خود می کشیم. چنانچه در سمت آسیب دیده مقدار جابجا شده به جلو نسبت به سمت سالم در پای دیگر بیش از 3 میلی متر باشد غیر عادی است و نمایانگر آسیب است.
• انجام تست کشیدگی به جلو یا Ant.drawer test بخاطر اسپاسم عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ ) که تست را متاثر می کند کمتر قابل اعتماد است. برای انجام تست بیمار به پشت خوابیده و زانوها را در وضعیت خم شدگی 90 درجه قرار می دهد. معاینه گر جلوی وی نشسته و با دو دست پشت قسمت زیر زانو را می گیرد و ساق را به سمت خود می کشد و در صدمه دیدن رباط صلیبی قدامی زانو استخوان درشت نی جلو می آید
علل آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی :
• ورزشهای پر خطر برای آسیب دیدگی ACL : ورزش فوتبال , اسکی , بسکتبال و بیسبال و کشتی مسئول 78% از جراحات مرتبط با ورزش رباط صلیبی قدامی زانو هستند.
• جنس : صدمه و آسیب ورزشی زنان در محل رباط صلیبی قدامی زانو بیشتر از مردان می باشد.
• کفش ورزشی : کفش های ورزشی که کناره های آنها سفتتر و محکمتر از وسط کف آنها می باشد بیشتر فرد را مستعد صدمه دیدگی ورزشی می کند.
بررسی تصویربرداری
رادیوگرافی:
• یافته های رادیوگرافیک اغلب منفی است.
• برای بررسی آسیب های همراه با پارگی ACL می توان از نماهای AP, Lateral و merchant و sunrise و Notch view استفاده نمود.
• نمای مایل برای بررسی صفحه استخوان تیبیا مفید است.
• امکان دارد در نمای AP شکستگی همراه با کندگی قسمت خارج کپسول ( Segond fracture ) دیده شود.
این شکستگی یک شاهد بر آسیب کپسول خارجی و یک مدرک غیر مستقیم بر آسیب رباط صلیبی قدامی است. و در قسمت خارجی صفحه تیبیا اتفاق می افتد درست در مجاورت خط مفصلی و در خلف توبرکل Gerdy
آرتروگرام:
• این روش تقریباً با MRI جایگزین شده است.
• از این روش برای بررسی پارگی ACL استفاده می شود.
ام آر آی:
• برای تشخیص آسیب های ACL حدود 95% حساسیت دارد. همچنین با آن می توان کوفتگی و آسیب استخوان ران و تیبیا را که در 90% از موارد آسیب رباط صلیبی قدامی وجود دارند تشخیص داد.از MRI زانو جهت تصميم گيري براي جراحي زانو استفاده مي شود.
درمان
فاز حاد:
چنانچه جراحی زانو لازم باشد معمولاً جراح زانو آنرا 33 هفته به تاخیر می اندازند تا التهاب کاهش یافته و از عوارضی مثل خشکی مفصل زانو بدنبال جراحی سریع جلوگیری شود. باید در این سه هفته عضلات جلو و عقب ران و دامنه حرکتی مفصل زانو تقویت و زیاد شود که این امر می تواند به کاهش تجمع مایع مفصلی زانو و بدست آوردن سریع توان عضلانی عضلات موثر روی مفصل زانو ( عضله چهار سر ران و عضلات همسترینگ ) بعد از عمل کمک کند. برای تصمیم به جراحی توجه به چند فاکتور مهم است مثل سطح فعالیت ورزشی قبل از صدمه دیدگی زانو , صدمات همراه , تمایل برای ادامه همان رشته ورزشی و میزان شلی و ناپایداری مفصل زانو . جراحی زانو در آسیب رباط صلیبی می تواند بصورت ترمیم داخل یا خارج مفصلی رباط صلیبی قدامی باشد, در روش جراحی داخل مفصلی توسط روش آرتروسکوپی زانو داخل مفصل را مشاهده و به کمک ابزار آرتروسکوپ رباط پاره شده را بصورت اولیه یا با استفاده از رباط زیر کشکک یا رباط سمی تندینوس یا گراسیلیس ترمیم می کنند. در روش جراحی خارج مفصلی زانو هم با استفاده از بخشی از نوار فیبری خارج ران به نام ایلیو تیبیال تراکت زانو را در سمت خارجی در بیرون سطح مفصلی پایدار می کنند. انتخاب بین این دو روش بسته به نظر جراح دارد و امری تخصصی است. درمان غیر جراحی پارگی aclمعمولا برای افراد مسن و آنهایی که قصد پرداختن به ورزش های شدید و رقابتی را ندارند در نظر گرفته می شود.در شکل روبرو نمایی از ترمیم خارج مفصلی رباط صلیبی زانو را مشاهده می کنید.
فاز بهبودی: سه فاز دارد
• فاز اول : دو هفته اول بعد از جراحی را شامل می شود و هدف در آن رسیدن به بازشدگی کامل زانو ( Full extension ) و حفظ قدرت عضلانی عضله چهارسر رانی و کاهش تورم و نیز توانایی خم کردن زانو در حد نود درجه است.
• فاز دوم : هفته سوم تا پنجم بعد از عمل را شامل می شود و هدف در آن حفظ توانایی باز کردن کامل زانو و افزایش میزان خم شدن زانو به بیش از 90 درجه تا رسیدن به خم شدگی کامل زانو است.
• فاز سوم : هفته ششم را شامل می گردد و هدف در آن افزایش قدرت و سفتی عضلانی است و بدنبال این مرحله به آرامی به ورزش باز می گردیم.بدون انجام تمرینات کافی در دوره بعد از جراحی بازگشت به ورزش به زمانی معادل ۹-۶ ماه زمان نیاز دارد.
عوارض
• خشکی مفصلی و آرتروز زانو ( استئو آرتریت زانو )
• ناپایداری مفصل زانو یا افزایش لغزندگی زانو
• درد و محدودیت حرکات مفصل زانو
پیش آگهی
• میزان موفقیت جراحی رباط ACL 95-82% است. و در بهترین شرایط شش ماه بعد از آسیب می توان به میادین ورزشی بازگشت.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
درمان در آسیب رباط صلیبی به دوره های مختلفی تقسیم بندی می شود.
به طور کلی درمان به دو بخش :
و
تقسیم شده و
پس از عمل به 4 مرحله تقسیم می شود.
چنانچه جراحی زانو لازم باشد معمولاً جراح زانو آنرا 3 هفته به تاخیر انداخته و توصیه فیزیوتراپی مینماید. در این دوره فیزیوتراپی از عوارضی مثل خشکی مفصل زانو جلوگیری نموده و باعث کاهش التهابها میشود تا عوارض جراحی به حداقل برسد.
باید در این سه هفته عضلات جلو و عقب ران و دامنه حرکتی مفصل زانو تقویت و زیاد شود که این امر می تواند به کاهش تجمع مایع مفصلی زانو و بدست آوردن سریع توان عضلانی عضلات موثر روی مفصل زانو ( عضله چهار سر ران و عضلات همسترینگ ) بعد از عمل کمک کند.
برای تصمیم به جراحی توجه به چند فاکتور مهم است :
سطح فعالیت ورزشی قبل از صدمه دیدگی زانو , صدمات همراه , تمایل برای ادامه همان رشته ورزشی و میزان شلی و ناپایداری مفصل زانو . جراحی زانو در آسیب رباط صلیبی می تواند بصورت ترمیم داخل یا خارج مفصلی رباط صلیبی قدامی باشد.
در روش جراحی داخل مفصلی ( آرتروسکوپی ) داخل مفصل را مشاهده و به کمک ابزار رباط پاره شده را بصورت اولیه یا با استفاده از رباط زیر کشکک یا رباط سمی تندینوس یا گراسیلیس ترمیم می کنند.
لینک اینجا می تواند مقایسه بین تکنیک های جراحی را بررسی نماید.
در روش جراحی خارج مفصلی زانو هم با استفاده از بخشی از نوار فیبری خارج ران به نام ایلیو تیبیال تراکت زانو را در سمت خارجی در بیرون سطح مفصلی پایدار می کنند. انتخاب بین این دو روش بسته به نظر جراح دارد و امری تخصصی است.
درمان غیر جراحی پارگی رباط صلیبی معمولا برای افراد مسن و آنهایی که قصد پرداختن به ورزش های شدید و رقابتی را ندارند در نظر گرفته می شود.
• خشکی مفصلی آرتروز زانو ( استئو آرتریت زانو )
• ناپایداری مفصل زانو یا افزایش لغزندگی زانو
• درد و محدودیت حرکات مفصل زانو
• میزان موفقیت جراحی رباط ACL 95-82% است. و در بهترین شرایط شش ماه بعد از آسیب می توان به میادین ورزشی بازگشت.
در مباحث بعدی در مورد مراحل توانبخشی رباطهای صلیبی بعد از عمل جراحی خواهیم پرداخت.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
