دکتر اکبر رضایی
منتشر شده در : کیهان ورزشی - 1395
متن کامل مقاله :
بحث امروز در رابطه با درمان توانبخشی در مراحل مختلف بعد از جراحی ترمیمی رباط صلیبی است.
توانبخشي بعد از ترميم ليگامان متقاطع قدامي به پنج مرحله تقسيم مي شود كه در هر مرحله اهدافي در نظر گرفته شده و جهت رسيدن به آن اهداف تمرينات لازم انجام ميشود كه انجام تمرينات، زير نظر جراح و فيزيوتراپيست بيمار صورت مي گيرد تا بهترين نتيجه درمان حاصل شود.
در پيوندهاي ACLضعيف ترين و آسيبپذيرترين مرحله جايگزيني رباط، دو الي سه ماه اول است بنابراين تا آن زمان نبايد فشار زيادي به رباط وارد شود.
طول دوره درمان 6 تا 9 ماه است كه در اين مدت بيمار بايد تحت نظر جراح و فيزيوتراپيست باشد.
-مرحله اول : از روز جراحي تا پايان هفته دوم
-مرحله دوم : از هفته دوم تا پايان هفته چهارم
-مرحله سوم : از هفته چهارم تا پايان هفته دهم
-مرحله چهارم تا ششم : از هفته دهم تا ماه دهم
از روز جراحي تا پايان هفته دوم
اهداف اين مرحله شامل:
1-زانو تا 90 درجه خم شود.
2-راه رفتن بيمار به طور نرمال انجام شود.
3 - عضلات پشت ران تقويت شود.
1-جهت كنترل درد و تورم، از يخ، تحريك الكتريكي و اسپيلنت مناسب به مدت چند روز استفاده مي شود.
2-حركات موبيليزيشن پاتلا در تمام جهات خصوصا در جهات فوقاني و تحتاني انجام می شود.
3-جهت تقويت عضله چهار سر، زانو را به تخت فشار داده و تا 6 ثانيه نگه داشته ميشود.
4- جهت تقويت عضلات پشت ران در حالت دمر زانو به كمك پاي سالم خم و راست مي شود.
5- اگر زانو لقي نداشته باشد در تمام جهات، پا صاف بالا برده مي شود.
بيمار با استفاده از عصاي زير بغل و بريس فانكشنال راه رفتن طبيعي را آموزش ببيند و تا آخر هفته دوم 50 تا 70 درصد وزن بدن را تحمل كند و در اين مدت لبه تخت نشسته و زانو را تا 90 درجه خم كند ولي بايد براي صاف كردن زانو از پاي مقابل استفاده كند كه در غير اين صورت ليگامان ACL پاره مي شود.
از هفته دوم تا پايان هفته چهارم
1-زانوي بيمار به طور كامل صاف شود.
2- بيمار بدون عصا و به طور نرمال راه برود.
1- بيمار لبه تخت نشسته و زانوي خود را صاف كند.
2- در حالت به شكم خوابيده، زانوي بيمار صاف شود.
3- اگر زانو تا 100 درجه خم مي شود از دوچرخه ثابت بدون مقاومت استفاده شود.
از هفته چهارم تا پايان هفته دهم
1-زانو بايد تا آخر صاف و خم شود.
2-عضله چهار سر و عضلات پشت ران به طور كامل تقويت شود.
3-بيمار به طور آهسته به جلو و عقب راه برود.
اين دوره درمان براي افرادي است كه به صورت حرفه اي ورزش مي كنند و لذا ورزشهايي از قبيل درجا دويدن و مارپيچ دويدن اضافه مي شود تا ورزشكار بتواند به ورزش حرفه اي خود برگردد و در اين مدت قدرت عضله چهار سر بايد 85 درصد عضله چهار سر سمت مقابل و قدرت عضلات همسترينگ ها بايد 90 درصد قدرت عضلات همسترينگ سمت مقابل باشد و زانو تا 135 درجه خم شود و به طور كامل صاف شود.
ورزشکارانی که تحت عمل جراحی ترمیم رباط صلیبی قدامی زانو قرار می گیرند بعد از گذراندن درمانهای اولیه فیزیوتراپی می بایست آماده انجام حرکات دشوارتر شوند تا بتدریج توانائی حضور در ورزش مورد نظر را کسب نمایند . برنامه دویدن که عمدتا بعد از ماه سوم بعداز عمل آغاز میشود از اهمیت زیادی برخوردار است به همین دلیل سعی شد این برنامه آماده و در دسترس قرار گیرد . اما به خاطر داشته باشید قبل از شروع برنامه دویدن می بایست بتوانید تعدادی از حرکات را زیر نظر فیزیوتراپیست انجام داده تا در صورت آمادگی به شما اجازه شروع دویدن داده شود .
به خاطر داشته باشید برنامه زیر می تواند متناسب با وضعیت شما تغییر کند .
1- هفته اول بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 50% بدوید . این دوره را 4 بار تکرار کنید . 3 روز در هفته .
2- هفته دوم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 50% بدوید . این دوره را 2 بار تکرار کنید . 3 روز در هفته .
3- هفته سوم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 50% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 1 بار انجام دهید . 3 روز در هفته .
4- هفته چهارم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 50% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 75% بدوید سپس 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
5- هفته پنحم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 75% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
6- هفته ششم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 75% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 100 % بدوید و دوره را با 400 متر پیاده روی تمام کنید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
7- هفته هفتم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 100% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار انجام دهید . 3 روز در هفته
در مباحث بعدی آسیبهای شانه و مجموعه مجاورات آن مورد بحث قرار خواهد گرفت.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
پارگی رباط صلیبی خلفی PCL-تشخیص و درمان فیزیوتراپی-کلینیک شریعتی