تی او اس TOS یا سندروم توراسیک اوت لت-گزگز دستها و مور مور-علائم نشانه ها و درمان فیزیوتراپی سندروم خروجی توراکس-دکتر رضایی
سندروم توراسیک اوت لت یا TOS یکی از درگیریهای ناحیه شانه محسوب میشود که به علت فشردگی و تنگی در فضای محل عبور شریان , ورید و اعصاب ناحیه بازویی ایجاد میشود. درمان های متعددی برای این عارضه ناخوشایند وجود دارد در ادامه با روش های درمانی نوین در کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی آشنا خواهید شد.

سندروم خروجی قفسه سینه یا تی او اس چیست؟
سندروم خروجی قفسه سینه یا توراسیک اوتلت سیندروم دارای تمام مؤلفه های یک بیماری چالش برانگیز است ومی تواند جوانان را غیرفعال کند و یک اصطلاح گسترده است که برای توصیف علائم اندام فوقانی استفاده می شود.

سندروم توراسیک اوتلت شامل علائم نارسایی شریانی ، انسداد وریدی یا اختلال عملکرد عصبی است که با فشرده سازی یا کشش شریان ساب کلاوین ، ورید ساب کلاوین یا بخش هایی از شبکه ی بازویی در هنگام عبور از گردن به زیر بغل ایجاد می شود. دانستن تاریخچه برای تشخیص آگاهی از زیرگروه های سندرم خروجی قفسه سینه و آناتومی اطراف شبکه ی بازویی برای درک بهتر این بیماری مهم است. شایع ترین مکان های ایجاد فشار بین عضلات اسکالن , فضای بین ترقوه و دنده ی اول و مثلث سینه ای می باشد.

آناتومی:
آگاهی از آناتومی خروجی قفسه سینه و زمینه های اصلی فشار در آن ناحیه برای تصمیم گیری در مورد درمان سندروم خروجی قفسه ی سینه مهم است. ناحیه خروجی قفسه سینه در قسمت تحتانی گردن واقع شده است ، دقیقاً از بالا و پشت ترقوه شروع شده و تا قسمت فوقانی بازو امتداد دارد. با استفاده از مهارت آناتومی سطحی ، محل آن را می توان در کنار عضله بزرگی ، به نام عضله استرنوکلیدوماستوئید و در جلوی عضله ای که از پشت گردن می چرخد به نام عضله ذوزنقه ای یافت. قسمت تحتانی خروجی قفسه سینه که در پشت استخوان ترقوه کشیده می شود ، در زیر عضلات سینه ای (پکتورال ها) و جلوی شانه قراردارد.

- مثلث بین عضلات اسکالن توسط اسکالن قدامی (قدام) ، اسکالن میانی (خلف) و دنده اول داخلی (پایین) تشکیل می شود.

- مثلث سینه ای توسط زائده ی کوراکوئید (بالا) ، عضله ی سینه ای کوچک(قدام) و دنده های 2-4 (خلف) تشکیل می شود.

- فضای دنده ای-ترقوه ای بین ترقوه(قدام) و دنده ی اول(خلف) قرار دارد.


انواع سندروم خروجی قفسه سینه :
بسته به بافتی که تحت فشار قرار گرفته به سه دسته تقسیم میشود.
- عصبی
- وریدی
- شریانی

علائم و نشانه های TOS :
بسته به اینکه کدام ساختارها فشرده می شوند ، علائم سندرم خروجی توراکس می تواند متفاوت باشد.
هنگامی که اعصاب فشرده می شوند ، علائم و نشانه های سندرم خروجی قفسه سینه عصبی شامل موارد زیر است:
- تحلیل رفتن عضلات انگشت شست
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در بازو یا انگشتان دست
- درد در گردن ، شانه یا دست
- ضعف در گرفتن اشیاء
اگر منشا آن عروقی باشد علائم زیر ایجاد می شود :
- تغییر رنگ دست (رنگ مایل به آبی)
- درد و تورم در ناحیه ی بازو
- لخته شدن خون در رگها یا شریان های اندام فوقانی
- رنگ پریدگی در یک یا چند انگشت یا کل دست
- نبض ضعیف یا بدون نبض بودن در بازوی درگیر انگشتان دست ، دست
- احساس خستگی در بازو با انجام فعالیت
- بی حسی یا گز گز در انگشتان
- احساس ضعف در بازو یا گردن
- توده های ضربان دار در نزدیکی استخوان های گردن

علل ایجاد سندروم خروجی قفسه سینه :
علت های ایجاد این بیماری را می توان به چند دسته تقسیم نمود :
- مادرزادی
- وضعیتی
- عضلانی
- علت های مربوط به سبک زندگی

-
سندروم TOS با علل مادرزادی :
- دنده گردنی : دنده گردنی در انسان یک دنده اضافی است که از زائده ی عرضی هفتمین مهره گردن ناشی می شود.این ناهنجاری مادرزادی است که در بالای دنده اول قرار دارد.
- عضلات غیر عادی
- ناهنجاری های درمحل اتصال عضلات اسکالن به استخوان
- باندهای عضلانی فیبروز شده
- برآمدگی دنده اول
- اسکولیوز گردن
- بالا بودن مادرزادی استخوان کتف یا اسکاپولا
- محل عبور شریان یا ورید ساب کلاوین نسبت به عضله ی اسکالن

-
سندروم TOS با علل وضعیتی :
- بارداری : از آنجا که مفاصل در دوران بارداری شل می شود ، ممکن است علائم سندرم خروجی قفسه سینه در حین بارداری ظاهر شود
- عوامل مربوط به پوسچر یا وضعیت نادرست بدن
- وضعیت شانه افتاده
- وضعیت کاری نادرست : ایستادن یا نشستن بدون توجه به انحنای فیزیولوژیکی ستون فقرات
- چاقی و اضافه وزن
- سنگین بودن سینه
- ضربه : یک حادثه آسیب زا مانند تصادف با اتومبیل می تواند باعث ایجاد تغییرات درونی شود که سپس اعصاب موجود در خروجی قفسه سینه را فشرده می کند.معمولا در این موارد شروع علائم با تاخیر هستند.
- شکستگی ترقوه (کلاویکل)
- شکستگی دنده
- آسیب شلاقی گردن یا ویپلش
- آسيب هاي تكراري : مانند نشستن و کار با صفحه كليد براي ساعات طولاني همچنین در ورزش هایی، مانند بیس بال و شنا ، به دلیل حرکات تکراری نیز می تواند سندرم خروجی قفسه سینه ایجاد شود.
-
سندروم TOS با علل عضلانی :
- هیپرتروفی در عضلات اسکالن
- کاهش تون یا سفتی عضلانی در عضلات رومبویید ذوزنقه ای و بالابرنده ی کتف
- کوتاه شدن عضلات اسکالن عضلات سینه ای اسکالن ها و ذوزنقه ای
- سندروم TOS با علل سبک زندگی :
- کم آبی بدن : که می تواند عامل ایجاد فشار به عضلات و خستگی و تاندونیت شود.
- تغذیه ی نامناسب : استفاده از خوراکی های پرکالری با ارزش غذایی پایین
- التهاب: اختلالاتی که در اثر مصرف زیاد قند و چربی و همچنین دخانیات ایجاد میشود و التهاب را افزایش می دهد.
- خستگی: نداشتن خواب و استراحت کافی که به بافتهای بدن فرصت ریکاوری داده شود.
- عدم داشتن تناسب بدنی و ضعف عضلانی: که در این صورت خطر ابتلا به بیماری های سیستم عصبی عضلانی افزایش می یابد.

ریسک فاکتورها در سندروم TOS :
- جنس: اکثر بیماران درگیر سندروم خروجی قفسه ی سینه، زنان هستند.
- سن : بیشتر در سنین 20 تا 50 سال بروز می کند و درکودکان نادر می باشد.

شیوع سندروم خروجی قفسه ی سینه:
- طیف گسترده ای از تخمین ها برای شیوع سندروم خروجی قفسه سینه وجود دارد که از 0.03٪ تا 8٪ از جمعیت متغیر است.
- تقریبا در 95 تا 98 درصد موارد درگیری شبکه ی بازویی وجود دارد و در 5-3 درصد دیگر شریان یا ورید سابکلاوین تحت فشار هستند.

تشخیص سندروم خروجی قفسه ی سینه:
- تاریخچه: اولین نکته در تشخیص بیماری سندروم خروجی قفسه سینه گرفتن تاریخچه از بیمار است.پزشک در مورد سابقه ی مصرف دارو ها علایم شغل و فعالیت های بدنی که بیمار داشته از او اطلاعات دریافت میکند.
- تست های بالینی: متخصص فیزیوتراپی یا ارتوپد از طریق انجام تست های بالینی بیمار را ارزیابی میکند و از طریق یافته هایی مانند تغییر در نبض اندام رنگ پریدگی محدودیت حرکتی یا بی حسی نتیجه گیری انجام میشود.تست هایی که انجام میشود شامل این موارد می باشد:
- تست ادسون
- تست آلن
- تست روز
- تست رایت یا هایپر ابداکشن
- تست ادن
- مانور هالستد
- یافته های پاراکلینیکی شامل:
- اشعه ی ایکس
- اولتراسونوگرافی
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- آنژیوگرافی
- الکترومیوگرافی
- بررسی سرعت هدایت عصبی
- تصویر برداری از شریان و ورید ها از طریق وارد کردن کاتتر به عروق

تشخیص افتراقی سندروم خروجی قفسه ی سینه:
از طریق گرفتن تاریخچه و ارزیابی دقیق باید بیماری را تشخیص داد. بیماری های شایع که ممکن است با سندروم خروجی قفسه سینه اشتباه شود شامل موارد زیر است:
- تنوسینویتیت دکوروان
- التهاب اپیکوندیل خارجی آرنج
- التهاب اپیکوندیل داخلی آرنج
- سندرم درد منطقه ای پیچیده
- سندرم هورنر
- بیماری رینود
- اختلالات ناحیه ی گردن (خصوصا با منشا دیسک)
- ضربه به شبکه ی بازویی
- اختلالات سیستمیک: بیماری التهابی ، مری یا بیماری قلبی
- ترومبوز وریدی عمقی اندام فوقانی (UEDVT) ، سندرم پیجت-شراتر
- آسیب عضلات روتاتور کاف(کلاهک چرخاننده)
- بی ثباتی مفصل گلنوهومرال
- درگیری ریشه عصبی
- بدخیمی ها (تومورهای موضعی)
- آنژین صدری یا درد قفسه سینه

پیشگیری از ایجاد سندروم TOS :
- سعی کنید هنگام نشستن یا ایستادن ، وضعیت بدنی مناسبی را به خود بگیرید و اندام های بدن در راستای صحیح قرار بگیرد.
- در محل کار یا مدرسه برای زمانی را برای کشش و حرکت در محیط اختصاص دهید.
- وزن مناسب خود را حفظ کنید.
- تمرینات تقویتی انجام دهید.
- اگر علایم بیماری دارید از فعالیت هایی که علائم شما را وخیم تر می کند اجتناب کنید.
- از تنفس سریع جلوگیری کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین و حمل کیف های سنگین روی شانه ها اجتناب کنید.
- ااز انجام حرکات تکراری که ایجاد آسیب بافتی میکند خودداری کنید.

درمان سندروم TOS :
- فیزیوتراپی: اولین خط درمانی برای فردی که دارای سندرم خروجی قفسه سینه می باشد، فیزیوتراپی است.

در فیزیوتراپی با استفاده از مدالیته های مناسب علایم بیمار کاهش پیدا میکند و سپس به بیمار آموزش داده میشود که چگونه ورزش هایی را که باعث تقویت عضلات ضعیف و کشش عضلات کوتاه شده شانه برای باز کردن محل خروجی قفسه سینه ، بهبود دامنه حرکت و بهبود وضعیت بدنی می شود انجام دهد. در جلسات فیزیوتراپی موبیلیزیشن یا متحرک سازی عصب برای بیمار انجام میشود و به تدریج با کاهش علایم دامنه ی حرکتی شانه تکمیل میگردد.
همچنین با توجه به وضعیت بدنی ممکن است توصیه به استفاده از بریس مناسب برای فرد شود.
همچنین الگوی تنفسی مناسب جهت کاهش فشار ناشی از عضلات به بیمار آموزش داده میشود. در بیشتر موارد فیزیوتراپی می تواند بسیار مؤثر باشد.
با این وجود ، اگر علائم آنقدر شدید باشد که عضلات دست یا ساعد دچار آتروفی شده باشند ممکن است فیزیوتراپی کمکی نکند.
- درمان دارویی: داروهایی مانند ایبوپروفن استامینوفن و آسپرین می تواند در کاهش در بیمار موثر باشد.
- جراحی: در صورتی که بیماری نسبت به درمان های فوق مقاومت کرد پزشک در مورد جراحی تصمیم گیری می کند.روش های جراحی شامل موارد زیر می باشد :
- برداشتن دنده
- آنژیوپلاستی یا ونوپلاستی در صورت وجود درگیری عروق
- اسکالنکتومی: برداشتن عضلات اسکالن جهت کاهش فشار به شبکه ی بازویی یا عروق سابکلاوین
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینکهای زیر مراجعه نمائید