کف پای صاف به عنوان یکی از اختلالات شایع در جامعه محسوب می شود. پیشگیری از تشدید عارضه و نیز درمان آن در موارد خاص توسط درمانهای غیر جراحی ضروری می باشد. در ادامه با انواع روش های درمان این عارضه آشنا خواهید شد.
همچنین تاندون تیبیالیس خلفی نیز از عوامل نگهدارنده قوس پا محسوب می شود که جزء ثبات دهنده های دینامیک قوس پا محسوب می شود.
در شکل زیر تفاوت قوس پای نرمال و کف پای صاف را ملاحظه می نمایید.
کف پای صاف بسته به اینکه فقط در حالت وزن انداختن صاف می شود به دو دسته عملکردی و ساختاری تقسیم می شود.
در تحقیقات دیده شده که عارضه کف پا در کودکان و نوجوانان یک عارضه شایع محسوب شده و به تدریج با افزایش رشد کودک این عارضه بهبود پیدا میکند. ولی در صورتی که این عارضه بهبود پیدا نکند به مرور زمان با رشد کودک ممکن است دردهایی در زانو , لگن و کمر ایجاد شود.
از نشانه ها و علائم کف پای صاف می توان به موارد زیر اشاره نمود :
عوامل زیر میتواند باعث بیشتر شدن مشکلات کف پای صاف و دردهای بیمار شود :
در افراد با کف پای صاف ممکن است عوارض زیر و یا اختلالات تظاهر داشته باشد :
در کودکان و نوجوانان دیدن نحوه راه رفتن کودک و غیرطبیعی بودن آن از عوامل مهم در بررسی تخصصی تر محسوب می شود. همچنین در کودکان ممکن است لازم باشد شرایط درد ناحیه ساق پا را نیز از آنها سوال نمود. در صورتی که در گذر زمان به صورت مزمن د وجود داشته باشد نیاز به بررسیهای تخصصی تر لازم می باشد.
در بررسیهای بعدی و افراد بزرگسال روشهای تخصصیتر برای ارزیابی کف پا و تشخیص آن وجود دارد که شامل :
همچنین برای تشخیص دقیق تر کف پای صاف و ارزیابی مطابق شکل زیر شاخص های زیر تعریف شده است.
در این روش زاویه بین استخوان کالکانئوس یا پاشنه و کف پا بررسی می شود در حالتی که کمتر از ۱۷ یا ۱۸ درجه باشد دال بر کف پای صاف محسوب می شود.
مطابق شکل زیر زاویه بین خط سبز و خط آبی می باشد.
در این روش زاویه بین محور طولی استخوان تالوس و اولین استخوان متاتارس بررسی و اندازه گیری می شود که سه درجه تقسیم بندی دارد :
مطابق شکل زیر نیز شاخص قوس پا و همچنین عمق قوس پا ارزیابی و اندازهگیری میشود.
درمان کف پای صاف با توجه به شرایط بیمار و میزان و شدت آن متفاوت می باشد.
تمریناتی که برای افراد با کف پای صاف در کلینیک های فیزیوتراپی توصیه می شود به طور مختصر در اشکال زیر توضیح داده شده است
انجام تمرین استرچ کف پا از طریق توپ تنیس یا گلف مطابق شکل زیر انجام می شود همان طور که ملاحظه می نمایید توپ را زیر کف پا قرار داده و به تدریج به آهستگی حرکت جلو و عقب را انجام دهید.
حرکت بلند کردن پاشنه ها از روی زمین مطابق شکل انجام شود می توانید حرکت را در ۳ ست ۱۰ تکرار انجام دهید و به تدریج میزان تکرار را با افزایش توانمندی افزایش دهید.
تمرین بعدی مطابق شکل زیر روی پله قرار گرفته و با انقباض عضلات پشت ساق پاشنه را به سمت بالا میبریم مانند حرکت قبلی می توانید در ۳ ست ۱۰ تا ۱۵ مرتبه تکرار نمایید.
یکی از مهمترین تمرین ها در بهبود کف پای صاف و تقویت عضلات اینترنسیک کف پا حرکت مطابق شکل زیر می باشد همانطور که ملاحظه می نمایید با انقباض عضلات کف پا که عضلات ریزی محسوب می شوند می توانید قوس پا را به تدریج افزایش دهید به نحویکه در شکل دیده می شود.
تمرین مناسب دیگر کشش پاشنه و عضلات ساق پا می باشد مطابق شکل روبه روی دیوار قرار گرفته پاشنه پای که در پشت قرار گرفته را روی زمین قرار داده بدون آنکه زانو خم شود به سمت دیوار متمایل میشویم با انجام این حرکت پاشنه و عضلات ساق پا کشیده میشود حرکت را می توانید از ۳۰ ثانیه کشش و در پنج مرتبه تکرار انجام دهید.
یکی از تمرین های طبی و ورزش های توصیه شده در تقویت عضلات اینترنسیک کف پا مطابق شکل زیر چروک انداختن و جمع کردن حوله میباشد به نحوی که بتوانید حوله را با عضلات کف پا و انقباض آنها با انگشتان به سمت خود جمع کنید به تدریج می توانید حرکت را در تعداد بالا تر انجام دهید.
مطابق شکل زیر روی پاشنه قرار گرفته و سعی نمایید که پنجه پای خود را از روی زمین بلند کنید و تماس شما فقط از طریق پاشنه روی زمین برقرار شود حرکت را میتوانید با بالا آوردن و انقباض ایزومتریک و ایستا ادامه داده و یا در این حالت مقداری راه بروید.
افرادی که درد پاشنه پا یا خار پاشنه دارند از انجام این حرکت معاف می باشند.
ممکن است پزشک متخصص ارتوپدی و فوق تخصص مچ پا برای افرادی که به روشهای درمانی معمول نتیجه نمیگیرند توصیه جراحی نماید. در این گونه موارد با عمل جراحی مختلف و تکنیک های مورد نظر جراح کف پای بیمار اصلاح می شود و پس از آن نیاز به فیزیوتراپی وجود داشته و ارجاع بیمار به کلینیک های فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد کف پا ضرورت دارد.
سوالی که اکثر بیماران در خصوص کفش های مناسب برای کف پای صاف می نمایند این است که یک کفش مناسب چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
کفش مناسب برای افراد با کف پای صاف کفشی است که :
در برخی مواقع نیاز است تا در صورت لزوم از کفی های مخصوص کف پای صاف برای بیماران و گذاردن آن در کف کفش استفاده شود. مطابق شکل زیر کفی مناسب کفی می باشد که قابلیت جذب نیروها را داشته باشد ضمناً بتواند مقدار مناسبی از قوس کف پا را مطابق شکل زیر تامین نماید.
کف پای صاف به عنوان یک اختلال که میتواند عملکرد ورزشی را کاهش دهد محسوب میشود و در اکثر فعالیتهای ورزشی کف پای صاف بهعنوان یک مسئله منفی در فعالیتهای ورزشی بوده و اخیراً تحقیقات ثابت نموده است که برای فعالیتهای ورزشی نرمال میزان متناسبی از قوس پا ضروری است.
اخیرا برخی از شرکت ها اقدام به تولید کفش های بهبود عملکرد ورزشی در کف پای صاف نموده اند که نیاز به تحقیقات بیشتر وجود درد.
با چه میزان کف پای صاف از سربازی معاف می شویم؟
با توجه به میزان قوس های پا در فعالیت های روزانه و طولانی مدت مانند سربازی در مواردی که قوس های پا طبق شاخص های فوق توسط متخصصین و کمیسیون های مربوطه ارزیابی و تایید شود ممکن است که معافیت از رزم برای مشمولین در نظر گرفته شود.
لطفاً جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید