درد زانو به عنوان یکی از دردهای مهم در سیستم اسکلتی عضلانی بوده و یکی از شایعترین دردها در میانسالی می باشد. با توجه به نقش و اهمیت این مفصل مهم در بدن و لزوم پیشگیری از ایجاد درد ها در این فصل مهم لازم است در خصوص ساختار مفصل زانو و آسیب های احتمالی و همچنین نقش مهم پیشگیری لازم است تا بر دانش خود بیفزاییم. توصیه های دکتر رضایی برای پیشگیری و درمان غیر جراحی در این مفصل مهم کمک شایانی به بیماران عزیز نموده است.
یکی از شایعترین دردها در سیستم اسکلتی عضلانی در جامعه فعال مشکلات زانو و ایجاد دردهای آن میباشد که سبب مراجعات مردم و افراد جامعه به مراکز درمانی می شود. با توجه به اهمیت این مفصل بسیار مهم در بدن لازم است تا در مورد اختلالات این مفصل و روشهای پیشگیری و درمان ساده دانش خود را افزایش دهیم. در ابتدا لازم است که به آناتومی زانو و عناصر موجود در آن که می توانند دچار آسیب ها شده و دردناک شوند بپردازیم.
همانطور که در شکل زیر ملاحظه می کنید مفصل زانو یکی از مفاصل بسیار مهم در بدن محسوب میشود که متشکل از چهار استخوان فمور یا استخوان ران استخوان تیبیا یا استخوان درشت نی و استخوان پاتلا یا کشکک و همچنین استخوان فیبولا یا استخوان نازک نی می باشد.
عمل اصلی مفصل زانو خم و راست شدن در مفصل بوده و تحمل وزن در این مفصل و انتقال آن به مفاصل بالایی و پایینی می باشد که برای این عمل این مفصل یک مفصل لولایی ساده همراه با مقداری چرخش و پیچ خوردن در خلال انجام حرکت می باشد.
عملکرد این ساختار در ارتباط با عضلات و رباط ها استخوان ها و تاندون ها و نیز غضروف هایی که در سطوح استخوانی در مفصل زانو وجود دارند می باشد.
استخوان های موجود در مفصل زانو نقش مهمی در خلال حرکت ایفا می نمایند. اما نکته بسیار مهم این است که قسمت عمده وزن بدن از طریق استخوان تیبیا یا استخوان درشت نی انتقال پیدا می کند ولی استخوان فیبولا یا نازک نی نقش کمتری در انتقال وزن ایفا می کند.
رباط های مفصل زانو نقش مهمی در ثبات مفصل زانو را ایفا می نمایند که عمده ترین این رباطها شامل:
همانطور که میدانیم تاندون ها نقش مهمی در انتقال نیروها از عضلات به استخوان ها برای ایجاد حرکت ایفا می نمایند. به طور کلی دو تاندون عمده در زانو وجود داشته که نقش آن ها در حرکت های زانو مهم می باشد.
غضروف ها نقش مهمی در فرآیند حرکت و کاهش اصطکاک در سطوح مفصلی را ایفا می نمایند. این بافت ها از جنس خاصی تشکیل شده که میتوانند سبب تسهیل در حرکت شده و در توزیع نیرو های فشاری در مفصل زانو مانند مینیسک انجام وظیفه می نمایند. نقش غضروف ها هم تغذیهای بوده و هم به عنوان عاملی برای جذب نیرو های فشاری محسوب می شوند.
بورس ها قسمتی از ساختار مفصل سینوویال را تشکیل میدهند که بصورت کیسه حاوی مایع مفصلی می باشند که می توانند نقش کاهش اصطکاک را در خلال حرکت در محل عبور تاندون روی استخوان ها ایفا نمایند. از جمله بورس های مهم در مفصل زانو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
این بورس در قسمت قدامی کشکک قرار می گیرد. نام دیگر این بورس و التهاب آن بورسیت خدمتکاران می باشد.
این بورس در قسمت داخل زانو ۲ اینچ پایین تر از خط مفصلی زانو قرار دارد و التهاب آن عامل مهمی در دردهای داخل زانو میتواند باشد.
این بورس زیر کشکک قرار می گیرد.
این بورس در بالای زانو درست قسمت فوقانی کشکک قرار می گیرد.
فرایند التهاب یک طبیعی در بدن برای ترمیم می باشد که این چرخه با یک آسیب شروع شده و سبب ترشح موادی می شود که فرآیند التهاب را ایجاد می نماید. این مواد باعث تحریک سلول ها و نهایتاً ترمیم بافت میشود زمانی که فرایند التهاب به صورت صحیح کنترل نشود ممکن است که درد مزمن ایجاد شود. درد مزمن دردیست که میتواند در بدن به وجود آمده و ادامه یابد.
برخی از این عوامل التهابی مانند هیستامین , برادی کینین و موارد دیگر می باشد که در فرایندهای التهابی بافت ها وجود دارد. در شکل فوق نواحی دردناک زانو و اینکه چه عاملی در ایجاد درد موثر بوده است ذکر گردیده است.
نکته مهم :
در کلینیک های درمانی نقش مهم درمان , جلوگیری از اختلال در چرخه های التهابی می باشد. که این فرآیند را می توان با تکنیک پرایس و مدالیته های درمانی کنترل نمود.
برخی از دردهای زانو ممکن است که بدون درمان مشخصی پس از یک هفته بهبودی داشته باشند. ولی اگر دردهایی که پس از یک هفته ادامه دار بودند می توانند دلیل موجهی برای شما به مراجعه به کلینیکهای ارتوپدی و یا فیزیوتراپی جهت درمان باشند.
با مراجعه شما به کلینیک هایی مانند کلینیکهای فیزیوتراپی یا ارتوپدی ممکن است که پزشک یا فیزیوتراپیست متخصص برای شما یک سری آزمایش های بالینی یا توصیه به انجام رادیولوژی , سی تی اسکن و یا ام آر آی جهت بررسی علت ایجادی درد به عمل آورد. همچنین پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست لازم است تا برخی از تست های بالینی را برای تشخیص بهتر در کلینیک انجام دهند. برخی از این تست ها میتوانند با قدرت بالایی برای تشخیص مشکل اصلی شما کمک کننده باشند. پس از آن متخصص مربوطه برای درمان بیماری پلن درمانی را طرح ریزی می نماید.
برخی از دردهای زانو می توانند به صورت موضعی بوده و برخی دیگر به صورت راجعه یا انتشاری از نواحی دیگر مانند درد ناحیه کمر لگن و یا باسن به زانو انتشار پیدا کنند. در این گونه موارد با درگیریهایی که عصب مربوط به ناحیه زانو در نواحی ذکر شده ایجاد میشود میتواند درد انتشار یابد. در این گونه موارد پزشک متخصص و یا فیزیوتراپیست ممکن است برای شما درمان را با منشا درد زانو در ناحیه دیگر نیز انجام دهد.
همچنین ممکن است که درد زانو به علت ضایعات تروماتیک یا ناشی از ضربه و یا بدون علت مشخص ناشی از فرایند فرسایش در مفصل زانو ایجاد شده باشد برخی از موارد دردهای زانو نیز می تواند ناشی از التهاب های بورس ها و تاندون ها و یا سطوح مفصلی در زانو را شامل شود.
اکثر دردهای زانو که به صورت ناگهانی یا حاد ایجاد می شود می تواند ناشی از فعالیت های خاصی باشد که در آن به صورت ناگهانی علائم درد و التهاب ایجاد شده باشد که در تصادفات برخورد ها و فعالیت های ورزشی و آسیب های آن بیشتر دیده میشود.
در درد حاد زانو با توجه به اینکه علت ایجادی ناشی از آسیب ها بوده است می تواند علائمی مانند تورم ، خونریزی های زیر پوستی ، حساسیت به لمس و حتی ناتوانی در عملکرد زانو ایجاد شود که توسط پزشک متخصص و فیزیوتراپیست قابل تشخیص می باشد.
دردهای مزمن زانو میتوانند ناشی از فرسایش سطوح مفصلی ، استفاده ناصحیح از مفصل زانو ، بد راستایی ها ، عادت های بد بدنی باشد که نمونهای از این دردها میتواند در بیماریهایی مانند:
ایجاد شود.
همچنین در برخی از موارد ممکن است بیماری هایی مانند بیماری های روماتیسمی به صورت حاد یا مزمن در زانو درد هایی را ایجاد نماید که تشخیص این گونه از بیماران در حیطه تخصص روماتولوژیست ها میباشد.
متخصص مربوطه یکسری از درمان ها را در منزل به شما توصیه می نماید این درمان ها می توانند از تمرینات ساده گرفته تا حرکت های آموزش داده شده در کلینیک ها برای کنترل التهاب و پیشگیری از عود مجدد بیماری می باشد لازم است که بیماران در این بخش با آموزش صحیح و انجام و تکرار آن در منزل همکاری مناسب داشته باشند.
همانطور که ذکر گردید برخی از درمان های منزل می توان با آموزش به شخص آسیبدیده انجام داد اما برخی از درمان های تخصصی تر میتواند در کلینیک هایی مانند کلینیک فیزیوتراپی شریعتی انجام شود.
نمونه هایی از درمان های موثر در کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی در درد زانو شامل:
نمونه های درمانی کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید