ساختار مفصل و طبقه بندی آنها به گروه های مختلف نقش مهمی در دانش ارزیابی اختلالات مفصلی ایفا مینماید در کلینیکهای فیزیوتراپی با بررسیهای دقیق اختلالات مفصلی و عملکرد آنها کوچکترین مشکلات مفصل قابل تشخیص و شناسایی بوده و برای جلوگیری از مشکلات بزرگ تر کمک شایانی به بیماران انجام شده است. کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی با بهره گیری از ارزیابی های دقیق اختلالات مفصلی گام مهمی در درمان این اختلالات برداشته است.
ابتدا لازم است تعریفی از مفصل داشته و سپس انواع مفاصل را طبقه بندی می نماییم.
به سطوح استخوانی که در یک نقطه با هم اتصال و تلاقی پیدا میکنند مفصل می گویند مفصل شامل سطوح مفصلی می باشد که می تواند توسط غضروف ها احاطه شده و نقش کاهش اصطکاک را در آنها بازی نماید. به طور کلی مفاصل در بدن می توانند به سه دسته نیمه متحرک متحرک و بدون تحرک تقسیم بندی شوند.
همانطور که ذکر گردید و مفاصل در بدن به سه دسته تقسیم بندی می شوند.
در این مواصل حرکت های بسیار بسیار کم و یا ناچیز وجود دارد به عبارتی حرکت در حدی می باشد که می توان از آن چشم پوشی نمود مانند مفاصل فیبروز در ناحیه ستون مهره ای و یا سوچورهای جمجمه ای.
در این مفاصل حرکت ها بسیار کم بوده و مقدار خفیف از حرکت در آنها وجود دارد مواضعی که حاوی غضروف های مفصلی می باشند و همچنین دیسکهای بین مهرهای از این دسته مفاصل می باشند.
این گونه از مفاصل به نام مفاصل سینوویال نیز مطرح می باشند که در این دسته مفاصل می توانند شامل سطوح مفصلی کپسول مفصلی و غضروفهای بین سطوح مفصلی را شامل باشند که خود این مفاصل می توانند به ۶ گروه دیگر تقسیم شوند که در زیر به آنها اشاره خواهد شد.
تقسیم بندی مفاصل به لحاظ محور حرکتی
در تقسیم بندی طبقه بندی دیگری از مفاصل وجود دارد که بر اساس محورهای حرکتی آنها میتوان مفاصل را تقسیم بندی نمود. که در زیر به آنها اشاره می شود.
که در آنها حرکت هایی مانند سر خوردن یا گلایدینگ اتفاق میافتد مانند انتهای استخوان اولنا و رادیوس
تقسیم بندی مفاصل به لحاظ درجه آزادی حرکت
همچنین طبقه بندی دیگری از مفاصل وجود دارد که آنها را بر اساس درجه آزادی حرکت در مفاصل تقسیمبندی می نماید که به طور کلی به مفاصل با درجه آزادی یک و دو و سه درجه آزادی تقسیم می شوند.
تقسیم بندی مفاصل به لحاظ بافتهای محیط مفصل
تقسیم بندی دیگری در مفاصل وجود دارد که بر اساس بافت های احاطه کننده آن ها به چهار دسته تقسیم می نماید که شامل :
مفاصلی هستند که توسط بافت های همبند غنی از کلاژن احاطه شدهاند.
این مفاصل بر اساس اینکه غضروف های اولیه یا ثانویه آنها را احاطه می کند به دو دسته تقسیم بندی می شوند.
که مفاصل بین سطوح مفصلی در مهره ها را شامل می شوند.
تقسیم بندی مفاصل بر اساس خواص بیومکانیکی آنها
مفاصل بر اساس این که به لحاظ بیومکانیک چه ترکیب هایی دارند به سه دسته زیر تقسیم می شوند :
در شکل زیر به نمونه ای از مفصل سینوویال که نمودی از مفصل کامل را شامل میشود توضیحاتی خواهیم داد
به عنوان مثال در مفاصل ای مانند شانه و یا لگن یا هیپ و زانو شامل دو استخوان به هم رسیده که با سطوح مفصلی از جنس غضروف به هم اتصال دارند همچنین بافت اطراف مفصل را کپسولی از جنس فیبرو احاطه مینماید که نقش تغذیه و حفاظتی را ایفا می نماید. عناصر دیگری که در مفصل میتوانند نقش مهمی از آن را ایفا نمایند عضلات اطراف مفصل بورسهای و فردی که نقش کاهش اصطکاک را در آنها ایجاد می نمایند و مایع مفصلی که نقش لوبریکانت و کاهش اصطکاک را دارد در موارد مختلفی که هر کدام از این ساختارها دچار اختلال شود می تواند بسته به این که غنی از عصب باشد یا درصد کمی از عصب داشته باشد می تواند با درد شدید و یا درد مختصری همراه باشد.
متخصصین ارتوپدی و فیزیوتراپی با دانش بر ساختار مفصل و ارزیابی های بالینی نقش مهمی در تشخیص اختلالات مفصلی داشته و با دادن آگاهیهای لازم به بیماران به درمان آنها کمک می نمایند که در کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی با بهره گیری از ارزیابی های دقیق بالینی کمترین اختلالات مفصلی نیز قابل شناسایی و درمان می باشند.
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید