کمر مجموعهای از مهره های موجود در ناحیه زیر دنده ها تا بالای استخوان خاجی یا ساکروم را شامل می شود که حاوی ۵ مهره مهم می باشد. فضای بین مهرهها را دیسکهای کمری تشکیل میدهند. در این مقاله ساختار دیسک کمری توضیح داده شده و انواع اختلالات آن در مقالات بعدی بحث و بررسی خواهد شد سپس به علائم و نشانه های آن خواهیم پرداخت. به علت اهمیت موضوع دیسک کمر مطالب به صورت جداگانه توضیح داده شده و از طریق لینک های ارتباطی پیوست شده اند.
یکی از مشکلات شایع در ناحیه کمر مشکلات دیسک کمری می باشد که در مقاله زیر به صورت مختصر با این عارضه آشنا خواهید شد در ادامه با انواع اختلالات علائم و نشانه های دیسک کمری و روش های درمانی در کلینیک فیزیوتراپی شریعتی آشنا خواهید شد.
همانطور که در شکل زیر ملاحظه می نمایید دیسکهای کمری در بین مهره های کمری قرار گرفته اند و عناصر مختلفی می توانند در ارتباط با دیسک کمر به مجموعه کمر و ساختار آن اضافه شده تا عملکرد واحدی را داشته باشند.
در بخش خلفی مهره ها قسمتی که با رنگ زرد مشخص شده است ریشه های عصبی خارج می شوند. این ریشه های عصبی منشعب شده از نخاع می باشند که در فضای کانال نخاعی محافظت می شوند. در بخش خلفی این مجموعه قسمتهایی از سطوح مفصلی به نام فاست مهره ای وجود دارد که میتوانند با مهره های فوقانی و تحتانی خود مفصل شوند و مفصل های فرعی را ایجاد نمایند. در بخش خلفی زائده های خاری در مهره ها وجود دارد که توسط رباط بینمهرهای یا بین خاری به هم متصل می شوند.
ساختار دیسک کمر را درشکل زیر می توانید ببینید.
در شکل فوق برش عرضی دیسک کمر و ساختار آن را ملاحظه می نمایید. دیسک کمری دو بخش هسته دیسک شامل کلاژن های نوع ۲ آب و پروتئوگلیکان ها میباشند که با ویژگی مقاومت در برابر نیروهای فشاری شناخته می شوند و قدرت جذب آب را به میزان ۸۸ درصد حجمی دارند. و بخش محیطی که بیشتر از کلاژن های نوع ۱ تشکیل شده است همراه با آب و پروتئوگلیکان ها می باشند و با ویژگی مقاومت در برابر نیروهای کششی شناخته میشوند را شامل میشود. در هسته دیسک مواد ژلاتینی توسط قسمت محیطی محبوس شده و خاصیت ضربه گیری را در دیسک ایجاد می کنند. این مکانیزم مانند تیوب و لاستیک اتومبیل می باشد که می تواند در برابر نیروهای فشاری مقاومت نماید.
زمانیکه دیسک کمری در اثر نیروهای فشاری فزاینده و ناگهانی از قسمت محیطی خارج شده می تواند لایه های بخش محیطی دیسک را پاره نموده و وارد فضای کانال نخاعی شود که در شکل زیر ملاحظه می نمایید. بخش قرمز رنگ در دیسک کمر که التهاب داشته به ریشه نخاعی زرد رنگ فشار وارد می نماید. این فشار می تواند سبب دردهای انتشاری در اندام ها مانند دستها در دیسکهای گردنی و یا پاها در دیسک های کمری شود.
میزان فتق دیسک افراد در جامعه به طور تقریبی بین ۵ تا ۲۰ مورد در هر ۱۰۰۰ نفر می باشد که در دهه سوم تا پنجم زندگی بیشتر دیده می شود. همچنین شیوع دیسک کمر در آقایان نسبت به خانمها به میزان دو به یک است.
پاسخ
خیر
این نسبت در سگمان چهارم و پنجم کمری بیشتر بوده و تا ۷۰ درصد از کل درگیری ها در ناحیه کمر را شامل شده و درگیری سگمان L5 ,L4 همراه با L5, S1 باهم تقریبا 95 درصد کل درگیری ها در دیسک های کمری را شامل می شوند.
در تحقیقات اخیر ملاحظه گردیده است که بین ۱۹ الی ۲۷ درصد افرادی که ام آر آی آنها نشانی از دیسک دارند علائم بالینی ندارند.
همچنین
درجات مختلفی از آسیب دیسک کمر وجود دارد که شما میتوانید در لینک زیر با آنها آشنا شوید.
دیسک های کمر و اختلالات آن به دیسک کمر داخل ریشه ای و دیسک کمر خارج ریشه ای نیز تقسیم می شوند که در لینک زیر ملاحظه می نمایید.
در لینک زیر میتوانید علائم و نشانه های بالینی را همراه با تستهای اختصاصی بالینی در کلینیک ها در دیسکهای کمری ملاحظه نمایید
روش های تشخیصی متعددی برای دیسک کمر وجود دارد که می تواند یکی از آنها ام آر آی باشد هر چند که:
در تحقیقات اخیر ملاحظه گردیده است که ارتباط کاملی بین دیسک های بیرون زده ام آر آی و علائم بالینی بیمار وجود ندارد.
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید