یکی از اختلالات شایع در ستون فقرات بد راستایی آن می باشد. بد راستایی های ستون فقرات منشأ و علل مختلفی داشته که یکی از آنها می تواند زندگی شهرنشینی و استفاده از کامپیوتر یا رایانه و ضعف عضلانی ناحیه ستون فقرات به خصوص در ناحیه کمر و پشت می باشد. این بد راستایی ها در برخی موارد ممکن است عوارض جبران ناپذیری را برای بیماران ایجاد نماید. تشخیص دقیق و درمان مناسب در مراحل اولیه کمک بسیار مهمی جهت جلوگیری از عوارض این عارضه نموده است. در این مقاله با قوز کمر آشنا شده و به علل ، علائم و درجات و درمان اولیه قوز کمر پرداخته شده است.
انحناهای ستون فقرات در حالت طبیعی و نرمال مقدار مشخصی می باشند در حالتی که این مقدار طبیعی و نرمال افزایش پیدا کند در ناحیه ستون فقرات پشتی و در ناحیه کمر تبدیل به کیفوز یا قوز در ناحیه پشت و لوردوز در ناحیه ی کمر می شوند.
به حالتی که در ستون فقرات پشتی بیش از ۵۰ درجه افزایش داشته باشد کیف و یا گرد پشتی یا قوز گفته میشود.
درمان قوز کمر توسط متخصص فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی در کلینیک فیزیوتراپی امکان پذیر می باشد اما قبل از درمان می بایست توسط متخصص ارتوپدی ارزیابی دقیقی انجام شود تا انواع ساختاری , وضعیتی و یا قوز پیری تشخیص داده شود تا درمان دقیق‌تری بتوان انجام داد.
به طور کلی قوز ساختاری به حالتی از استخوان‌ها دیسک‌های مهرهای و رباط ها در ستون فقرات گفته میشود که سبب قوز شده‌اند و این عمل برگشت ناپذیر می باشد.
قوز در موارد شدید توسط جراحی درمان پذیر خواهد بود.
اگر قوز ستون فقرات وضعیتی باشد می‌تواند توسط متدهای غیر جراحی و در کلینیک فیزیوتراپی ورزشی درمان شود.
تشخیص قوز کمر و یا در حالت کلی در کل ستون فقرات از علائم ظاهری در درجه اول امکانپذیر است مواردی مانند کوتاهی قامت ، گرد شدن شانه ها و خستگی های مزمن ، دردهای عضلانی ، کاهش انعطاف پذیری و در نهایت جلو آمدن سر و گردن و همچنین کاهش حجم های ریوی و اختلالات تنفسی می‌تواند در ادامه در قوز فقرات و کمر دیده شود.
در موارد پیشرفته تر در تشخیص کلینیکی می‌توان از صفحه های شطرنجی و عکس اشعه ایکس در رادیولوژی استفاده نمود.
همانطور که در پاراگراف قبلی ذکر گردید مواردی مانند:
به طور اولیه در قوز کمر دیده می شود.
عوارض قوز کمر شامل موارد فوق بوده و همچنین می‌تواند اختلالاتی را مانند تنگی نفس در موارد شدید تر اختلالات بینایی ، ناتوانی در فعالیت‌های روزمره و به خصوص در افراد سالمند سقوط و شکستگی را شامل شود.
درمان قوز کمر با فیزیوتراپی در کلینیک فیزیوتراپی شریعتی شامل موارد زیر است :
تمرینات ورزشی نقش مهمی در درمان قوز کمر ایفا می‌نمایند. در ادامه با تمرینات اصلاحی در قوز کمر آشنا خواهید شد.
مطابق شکل زیر نشسته و دست‌های خود را در طرفین قرار میدهید به نحوی که تماس دست ها سبب می شود تا با حرکت شانه ها به سمت عقب و کشیده کردن سر و گردن به سمت عقب قوز پشت و کمر از بین برود. این حرکت را میتوانید ۱۰ مرتبه در ۳ ست تکرار کنید.
همانطور که در شکل زیر میبینید به پشت خوابیده با انجام حرکت پل زدن و ادامه آن به سمت بالا با نگه داشتن وضعیت ستون فقرات مطابق شکل زیر با تقویت عضلات پشت و کمر سبب از بین رفتن قوز در ناحیه کمر و پشت می شود. حرکت را می توانید بین ۱۰ تا ۱۵ مرتبه تکرار در سه ست مجزا انجام دهید.
در این حرکت مشابه حرکت کشش گربه ستون فقرات خود را مانند شکل زیر کشش داده و به حرکت نرمال و وضعیت چهاردست و پا برمیگردیم. این حرکت می تواند با کشش در انتهای حرکت مطابق شکل زیر و نگه داشتن وضعیت و تنفس عمیق همراه باشد. نکته در این حرکت این است که این وضعیت را می توانید با حرکت وضعیت گاو که در شکل بعدی توضیح داده شده است توأمان و با هم انجام دهید. حرکت را میتوانید ده مرتبه همراه با تنفس انجام دهید.
افرادی که از قوز کمر یا پشت رنج می برند بهتر است تا با انجام حرکت مشابه شکل زیر قوز خود را اصلاح کنند. این حرکت با قرار گرفتن در وضعیت چهار دست و پا و تنفس عمیق در انتهای حرکت و از بین بردن قوز در ستون فقرات انجام می شود. نکته در این حرکت این است که این وضعیت را می توانید با حرکت کشش گربه توامان و با هم انجام دهید. ۱۰ مرتبه همراه با تنفس عمیق
در این وضعیت کشش ستون فقرات را می توانید مطابق شکل زیر انجام دهید. اکستنشن یا باز شدن ستون فقرات کمک به رفع قوز فقرات به خصوص در سمت پشت می نماید. تمامی این حرکات ذکر شده را می توانید با تنفس عمیق و به آرامی در انتهای حرکت توأم کنید. ۱۰ مرتبه همراه با تنفس عمیق
در این وضعیت مطابق شکل زیر کشش عضلات پشتی همراه با قرار گرفتن روی پنجه‌های پا سبب کشش کل ستون فقرات میشود. این حرکت را میتوانید به آهستگی و با تنفس عمیق انجام دهید. ۱۰ مرتبه تکرار
در این وضعیت به حالت دمر درازکش قرار گرفته و مطابق شکل دستها پشت گردن می باشد همزمان با حرکت انقباضی در کل ستون فقرات پاها از پشت و گردن و شانه ها از روی زمین بلند می شود. حرکت را می توانید ۱۰ مرتبه و در سه ست مجزا تکرار انجام دهید.
در این وضعیت یک بار را مطابق شکل زیر به سمت جلو آورده و سمت همان پا خم می شویم این حرکت جهت کشش عضلات گلوتئال و پیریفورمیس نیز برای رفع سیاتیک بسیار مناسب است حرکت را میتوانید همراه با تنفس عمیق در در انتهای حرکت انجام دهید. ۱۰ مرتبه در هر طرف انجام دهید.
مطابق شکل زیر پاها را از طرفین بیش از عرض شانه باز نموده و با قرار دادن یک دست در همان طرف دست دیگر را به سمت بالا به طور عمود قرار میدهید. در انتهای حرکت مکث کوچکی نموده و برای دست مقابل میتوانید انجام دهید برای هر طرف ۱۰ مرتبه تکرار انجام دهید.
همانطور که در پاراگراف های قبلی توضیح داده شد درمان قوز کمر بسته به شرایط بیمار دارد اگر قوز کمر به صورت ساختاری باشد که توسط متخصص ارتوپدی قابل تشخیص می باشد ممکن است که ضرورت جراحی تعیین گردد. ولی در مواردی که قوز کمر یا قوز ستون فقرات به صورت ساختاری باشد می تواند توسط متخصص ارتوپدی تشخیص داده شده و به کلینیک فیزیوتراپی ارجاع داده شود در کلینیک های فیزیوتراپی موارد ذکر گردیده در مطالب قبلی قابل اجرا و انجام می باشد. انجام حرکت ها و توصیه های تمرینی در و آموزش آنها در مدت یک هفته به بیمار می تواند کمک بسیار موثری برای درمان قوز ستون فقرات بیماران نماید. البته توصیه می شود تا بیماران درمان خود را که بخش تمرینی میباشد به طور منظم و در دراز مدت انجام دهند.
بسیاری از بیماران سوال مهمی در زندگی شان ایجاد می شود و آن این است که:
در پاسخ به این سوال لازم به ذکر است که اکثر اختلالات ساختاری در ستون فقرات اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند درمان راحت‌تری نسبت به موارد ماندگار و پایدار خواهند داشت. لذا توصیه اکید به بیماران میشود که حتماً در موارد مشکوک به اختلالات عملکردی به خصوص در قوز ستون فقرات پشتی و کمر حتماً به متخصص مربوطه مراجعه نمایند تا درمان در کمترین زمان ممکن انجام شود.
با توجه به نقش تمرینات در درمان قوز کمر به خصوص در موارد قوزهای کمر عملکردی آموزش تمرینات به مدت حداقل یک هفته می تواند در درازمدت به بیماران نقش بسیار مهمی برای بهبودی و رفع قوز کمر و اختلالات ستون فقرات آنها نماید. لذا توصیه می شود تمرینات به طور مداوم انجام شود تا در دراز مدت اثرات مفید تمرینی در بهبود اختلالات ستون فقرات نهادینه شود.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه فرمایید
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی