یکی از نواحی بسیار مهم در بدن زانو می باشد زانو به علت اهمیت آن در فعالیت های روزانه می‌تواند مورد توجه بسیاری از متخصصین قرار گیرد اختلالات زانو طیف وسیعی از بیماریها را شامل میشود و فیزیوتراپی می‌تواند با بهبود درد ها و اختلالات گام موثری را در درمان این بیماران داشته باشد در ادامه مطالبی در خصوص انواع فیزیوتراپی در زانو در کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی ذکر خواهد شد.
زانو یکی از عضوهای بسیار مهم در بدن آدمی محسوب میشود این مفصل به علت حرکت های مختلفی که می تواند در کارهای روزمره برای شخص ایجاد نماید از اهمیت بالایی برخوردار است. اختلالات این مفصل می تواند از آسیب های فرسایشی مانند آرتروز و تخریب مفصل به گذر زمان و همچنین آسیب‌های تروماتیک یا ناشی از ضربه و برخوردها که به صورت ناگهانی ایجاد شود. فیزیوتراپی روشی درمانی محسوب میشود که در آن از خواص مثبت فیزیک با تاکید بر بافت های آسیب دیده در درمان و رفع مشکلات آنها گام موثری بر می دارد.
همانطور که در موارد بالا اشاره گردید برای بیماری‌های مختلفی می‌توان از خواص مثبت فیزیوتراپی استفاده نمود. نمونه‌ای از بیماری‌های مختلف زانو که می‌تواند توسط فیزیوتراپی درمان شود در زیر گزارش شده است :
بسته به شرایط بیمار فیزیوتراپی در زانو می تواند شامل مراحل مختلفی باشد که توسط فیزیوتراپیست متخصص پلن درمانی طراحی و اجرا می شود.
تمرینات طبی در ناحیه زانو می تواند بر دو اصل و اساس استوار باشد:
زانو حرکت عمده فلکشن یا جمع شدن و اکستنشن یا باز شدن را دارد البته در خلال حرکت مقداری روتیشن یا چرخش نیز در مفصل زانو ایجاد می شود. لذا در بعضی از اختلالات با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده لازم است تا این محدودیت های حرکتی به صورت‌های مختلف برطرف شود یکی از درمان های موثر برای رفع چسبندگی های زانو و محدودیت های حرکتی آن استفاده از دستگاه سی پی ام است. هر چند که یک فیزیوتراپیست متخصص می تواند با انواع تکنیک های موجود روش های مختلفی را برای رفع دامنه حرکتی انجام دهد.
نکته بسیار مهم برای رفع دامنه حرکتی محدود شده در مفصل زانو انجام تمرین های منظم در دامنه حرکتی توصیه شده توسط فیزیوتراپیست متخصص می باشد این تمرین ها نقش موثری در جهت رفع چسبندگی ها و پیشگیری از ایجاد محدودیت های حرکتی خواهد نمود در زیر نمونه ای از تمرینات را مشاهده می نمایید.
این تمرین برای دامنه حرکتی زانو انجام می شود همانطور که در شکل دیده می شود دراز کشیده و زانو را به صورت ملایم و آهسته به سمت بدن خم می کنید این حرکت می‌تواند با کمک و حمایت انگشتان پا به صورت تدریجی افزایش پیدا کند. در موارد خشکی های بالا حرکت به صورت آهسته و تدریجی و همچنین زمان بالاتر در اجرای حرکت کامل ضرورت دارد.
همانطور که در شکل ملاحظه می نمایید به شکم دراز کشیده و زانو را از پشت خم می نمایید در این حرکت که تاکید بر دامنه حرکتی می باشد همچنین می توان در تقویت عضلات پشت ران به نام همسترینگ نیز از خواص مثبت این حرکت استفاده نمود افرادی که دچار ضعف عضله همسترینگ یا جراحی‌های پس از رباط صلیبی می باشند می توانند از این تمرین استفاده نمایند.
این حرکت نیز برای دامنه حرکتی مفصل زانو قابل اجرا و انجام می باشد افرادی که آرتروز زانو یا درد های زانو دارند میتوانند دست خود را پشت زانو گذاشته و در حالت دراز کش به پشت زانو را خم نموده و به سمت بدن بکشند انجام این حرکت ضمن ایجاد دامنه حرکتی برای زانو درد در ناحیه لگن و کمر نیز مناسب است این حرکت برای کمر درد های ناشی از افزایش گودی کمر نیز مناسب می باشد به تعداد ۱۰ مرتبه و سه ست قابل اجرا و انجام می باشد.
این تمرین برای دامنه حرکتی مفصل زانو طراحی و قابل اجرا می باشد همانطور که در شکل ملاحظه می نمایید که با ایستادن روی یک پا و گرفتن مچ پایی که تمایل به انجام دامنه حرکتی در آن داریم انجام می شود. همچنین این حرکت برای کشش عضله چهار سر رانی قابل اجرا و انجام می باشد.
پس از آن که دامنه حرکتی در مفصل زانو ایجاد گردید می بایست عضلاتی را که به گذر زمان دچار تحلیل و آتروفی شده اند را تقویت نمود در زیر نمونه ای از تمرینات تقویت زانو را مشاهده می نمایید انجام منظم و روزانه این تمرینات به تقویت عضلات اطراف مفصل زانو و به تبع آن ایجاد عملکرد مناسب مفصل زانو و رفع مشکلات کمک موثری را خواهد نمود.
در این تمرین دراز کشیده به پشت و پای خود را در حال مستقیم به سمت بالا و مقداری چرخش خارج می آورید این حرکت برای تقویت عضلات ران و چهار سر زانو مناسب است. بسته به توان میتوانید تا ۱۰ مرتبه انجام داده و در ست های مختلف بین ۳ تا ۴ ست مجزا با فاصله استراحت بین آنها انجام دهید. این تمرین برای افرادی که دچار ضعف قسمت داخلی چهار سر ران می باشند ضرورت دارد مواردی مانند کندرومالاسی در این تمرین بهبود پیدا می کنند.
در حرکت فوق به پهلو دراز کشیده و با انجام انقباض عضلات باسنی و رانی اندام را از حالت ابتدا به سمت بالا می آوریم این حرکت برای تقویت عضلات ابداکتور ران برای رفع ضعف های عضلانی ناحیه باسن و ران ضرورت دارد این حرکت را می توانید در ۳ الی ۴ ست ۱۰ مرتبه تکرار نمایید.
در شکل فوق روی باسن نشسته و بالش یا رول در زیر زانو گذاشته و می توان با زانو به آن فشار وارد نمود همچنین این حرکت می‌تواند در صورتیکه رول مقداری سفت باشد برای رفع سفتی های عضلانی پشت ران نیز کمک کننده می باشد. این حرکت برای تقویت عضلات چهار سر رانی به صورت ایزومتریک قابل اجرا و انجام می باشد در انجام این حرکت حرکت را به صورت ۱۰ ثانیه انقباض ایزومتریک یا ایستا انجام داده و پس از انجام آن تکرار مجدد ضرورت دارد. جهت بهتر شدن حرکت می توان پنجه پا را حین اجرای حرکت در جایی فیکس نمود.
همانطور که در شکل ملاحظه می نمایید با نشستن روی صندلی می توان انقباض عضله چهار سر ران را ایجاد نمود و زانوی خود را از حالت آویزان به سمت مستقیم هدایت نمود. در موارد پیشرفته تر می توان از باند های کشی و الاستیک و وزنه در انجام حرکت برای مقاومت استفاده نمود. انجام این حرکت در جراحی های زانو و پس از انجام حرکت های ایزومتریک زانو قابل اجرا و انجام می باشد.
در شکل فوق بسته به شرایط بیمار می توان از پله و یا سکوی جهت اجرای حرکت استفاده نماید در ابتدای انجام حرکت توصیه میشود که پله یا سکو ارتفاع کمتری داشته و با افزایش توانمندی ها به تدریج ارتفاع آن افزایش پیدا کند همانطور که در شکل ملاحظه می کنید حرکت می‌تواند با گذاشتن یک پا روی سکو و بالا رفتن از آن به صورت مکرر تکرار و انجام شود. این حرکت را می توان برای اندام مقابل نیز تکرار نمود.
یکی از تمرینات بسیار مهم برای تقویت عضله چهار سر ران حرکت اسکات می باشد با توجه به اینکه حرکت اسکات به شکل های مختلفی انجام میشود در دوره‌های پس از جراحی‌های زانو با حمایت تکیه گاه مانند دیوار به صورت آهسته در درجات اولیه قابل اجرا و انجام می باشد. نکته بسیار مهم در انجام این حرکت این است که حرکت باید به آهستگی انجام شود همچنین می‌توان این حرکت را با گذاشتن توپ بادی نرم پشت کمر مقداری تغییر داد.
تقویت عضلات ناحیه کمربند لگنی و ران نمی‌تواند توسط باندهای کشی و الاستیک باندها انجام شود همان طور که در شکل ملاحظه می کنید حرکت با بستن باند کشی در تکیه گاه و یا پای مقابل پس از آن در حالت ایستاده انجام حرکت عضلات رانی و باسن به سمت بیرون انجام می شود این حرکت برای تقویت عضلات کمربند لگنی و ران مناسب است.
در ادامه حرکت قبلی در جهات مختلف قابل اجرا و انجام می باشد. تعداد حرکت ها را می توان تا ۱۰ مرتبه و در ۳ الی ۴ ست مجزا انجام داد.
یکی از حرکت های مهم در تقویت عضلات چهار سر ران حرکت لانج می‌باشد که در این حرکت مطابق شکل فوق درست های مختلف و دو حالت ایستا و پویا قابل اجرا و انجام می باشد.
بخش مهمی از تمرینات ارتقاء آن و به تناسب وضعیت بیمار و یا ورزشکار عملکردی بودن آن است. لذا فیزیوتراپیست متخصص با در نظر گرفتن شرایط قبل از آسیب ورزشکار و بیمار می تواند تمرینات مختلفی را در حیطه عملکرد های روزانه و مورد نیاز ورزشکار یا فرد را طراحی نموده و به بیمار یا ورزشکار آموزش دهد. نمونه ای از تمرینات فوق را مشاهده می نمایید.
در حرکت فوق ایستاده و اندام تحتانی را به سمت بالا و جلو می‌آوریم حرکت می‌تواند تا ۱۰ مرتبه بعد از ۳ الی ۴ ست مجزا در اندام های تحتانی انجام شود.
در حرکت فوق ورزشکار می‌تواند با پرش همراه با گام برداشتن های بلند انجام شود این حرکت برای افراد ورزشکار نیمه حرفه ای و حرفه ای قابل اجرا و انجام می باشد.
در تمرین فوق حفظ تعادل با دست های کشیده در سمت جلو و انجام حرکت اسکات به صورت آهسته انجام میشود.
تقویت عضلات تنه عضلات اندام تحتانی به خصوص در سمت بازکننده های ران یا ابداکتور ها در حرکت فوق انجام میشود نام دیگر حرکت فوق پلانک جانبی نیز می باشد. انجام این حرکت می‌تواند به صورت ایزومتریک در ابتدا و پس از آن به صورت ریتمیک اجرا شود.
یکی از حرکت های مهم در اجرای عملکرد های ورزشی طراحی حرکت های مختلف با مانع ها و انجام تمرینات چابکی می‌باشد که در شکل فوق ملاحظه می نمایید. انواع تمرینات چابکی می‌تواند با طراحی موانع موجود و انجام در شرایط میدانی انجام شود.
کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی با بهره مندی از تجهیزات پیشرفته و متخصصین با دانش خود انواع تمرینات دوره آسیب و نقاهت ورزشکاران را هم در کلینیک هم در شرایط میدانی را طراحی , نظارت و کنترل می نماید.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه فرمایید
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی