دکتر اکبر رضایی
منتشر شده در : کیهان ورزشی - 1395
متن کامل مقاله :
کشیدگی رباط مچ پا وقتی ایجاد میشود که پا در حین راه رفتن پیچ میخورد. این پیچ خوردگی موجب میگردد تا رباط های جانبی در اطراف مچ پا بخصوص در قسمت خارجی آن تحت کشش بیش از حد تحملش قرار گیرد. در این حال تارهای تشکیل دهنده رباط پاره میشوند. این پاره شدن تارها و فیبرهای میکروسکوپی تشکیل دهنده رباط درجات و شدت های متفاوتی دارد. گاهی اوقات این پارگی ها کم و خفیف بوده و در مواردی ممکن است تمام رباط بطور کامل پاره شود.
وقتی که شدت کشیدگی و پارگی رباط مچ پا کم است میتوان آن را با مچ بند بست و با همین روش درمان پارگی رباط مچ پا انجام داد ولی در مواردی که شدت کشیدگی زیاد است ترجیح داده میشود که مچ پا به مدت سه هفته به توسط گچ گیری بیحرکت شود.تشخیص شدت کشیدگی رباط به توسط پزشک معالج و با تکیه بر معاینه و روش های تصویربرداری صورت میگیرد.متاسفانه بسیاری فکر میکنند درمان کشیدگی و پیچ خوردگی مچ پا به همین چند هفته بستن خلاصه میشود ولی اینطور نیست. کشیدگی مچ پا بیماری سمجی است که اگر بدرستی درمان نشود تا مدتها بیمار را آزار میدهد.
بعد از اتمام درمان سه هفته ای حال چه با مچ بند و چه با گچ گیری بیمار باید تا مدتها ورزش درمانی یا تمرین درمانی و نرمش های مخصوص را انجام دهد که هدف از آنها افزایش قابلیت انعطاف پذیری مفصل و افزایش قدرت عضلات ساق است. اگر این نرمش ها به درستی انجام نشوند پیچ خوردگی مچ پا ممکن است بطور مکرری عود کند. در صورت باقی ماندن درد مچ پا بیمار باید بررسی شود تا وجود آسیب های همراه مانند آسیب های غضروفی و یا وجود ناپایداری در رباط های مچ پا ارزیابی شوند. در صورت وجود این آسیب ها ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
این صدمه دیدگی هنگامی رخ می دهد که بدن تحت فشار و استرس قرار گیرد. در جریان این فشار عضلات و رباطها در جهتی انقباض یا تحت فشار قرار می گیرند که برای آن جهت خاص یا آن مقدار خاص از نیرو توانایی کافی ندارند و این فشارهای خارج از توان منجر به کشیدگی یا پارگی آنها خواهد شد. فشارهای وارده به بدن می توانند ناگهانی یا بصورت مزمن و در اثر انجام حرکات تکراری و غیر صحیح باشد.
- درد مهمترین و اولین نشانه این آسیب است که می تواند بروز آسیب را بیان کند. در ورزش و تمرین بروز درد می تواند بدنبال یک حادثه خاص و ناگهانی و یا بتدریج و بدنبال حرکات مکرر و تکراری بصورت تدریجی رخ دهد.
- تورم ناحیه آسیب دیده تقریباً همیشه وجود دارد که ظهور آن می تواند ناگهانی یا بتدریج طی چند ساعت باشد. هرگاه فیبرهای تاندون, رباط یا عضله آسیب ببینند مقداری خونریزی رخ می دهد البته این خونریزی امکان دارد طول بکشد تا بطور واضح زیر پوست مشاهده شود ( کبودی )
- بخاطر درد و تورم معمولاً عضلات اطراف ناحیه آسیب دیده دچار انقباض ( اسپاسم ) می شوند.
- بدن با ایجاد درد, تورم و اسپاسم سبب می شود که از آن ناحیه کمتر استفاده شود تا روند بهبودی آن زودتر رخ دهد.
رباط مچ پا که بیشتر اوقات دچار آسیب می شود به میان نازک نی و قاپ می لغزد. عمل اصلی این رباط جلوگیری از جلو کشیده شدن پا به طرف استخوان درشت نی است. حدود هفتاد درصد آسیب های رباطی تنها به این رباط مربوط است. ترکیب آسیب با پارگی رباط قاپی- نازک نی و نیز پارگی پاشنه ای – نازک نی، ترکیب آسیب با پارگی رباط قاپی-نازک نی و نیز پارگی رباط پاشنه ای – نازک نی حدود بیست درصد موارد مذکور را تشکیل می دهد. مکانیزم آسیب معمولاً سوپینیشن و چرخش داخلی پا است.
- درد در هنگام تحمل فشار و حرکت مچ پا.
– تورم و حساسیت ناحیه جلوی قوزک خارجی
- نشت خون که بعدها به کبودی اطراف محل آسیب دیده منجر می شود.
– ناپایداری در پارگی های کامل رباطی که می توان آن را با کشیدن پا به طرف جلو (آزمایش جلو راندن قدامی) آزمایش کرد.
– پرتونگاری با آزمایش جلو راندن قدامی برای تأیید تشخیص.
درمان به پارگی کامل رباط توأم با ناپایداری یا پارگی ناقص توأم با پایداری و ثبات مفصل بستگی دارد که پزشک بر اساس آزمایش پایداری تصمیم لازم را خواهد گرفت.
- توقف فعالیت های ورزشی در صورت احتمال پارگی.
– هرچه سریع تر سرمادرمانی، بانداژ فشاری و بالا آوردن عضو طبق رهنمودهای ارائه شده.
- پرتونگاری به منظور تشخیص دقیق تر شکستگی یا شکستگی- کندگی. در شکستگی – کندگی، بخشی از استخوان از محل اتصال اولیه جدا می شود.
– تجویز تمرین های حرکتی در فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست شامل خم شدن و باز شدن در مفصل مچ پا در آسیب های جزئی یا در خونریزی های محدود یا با تورم اندک و دستور آغاز تمرین های گیرنده های حس عمقی.
– ثابت کردن مفصل مچ پا با بانداژهای چسبی یا گچ به مدت حدود ۱-۳ هفته، در صورتی که آسیب دیدگی جزئی و همراه با خون ریزی و تورم زیاد باشد. در پارگی های کامل این مدت تا ۶ هفته تجویز می شود.
– تجویز داروهای ضد التهاب و فیزیوتراپی با روشهای درمانی کاهش دهنده التهاب
– جراحی در صورت پارگی کامل در ورزشکاران جوان و فعال، یا در صورتی که رباط های جانبی هر دو دچار پارگی شده باشد. گچ گیری به مدت ۵-۶ هفته پس از جراحی تجویز می شود.
– جراحی در شکستگی- کندگیها با هدف بازگرداندن قطعه جدا شده به محل اولیه آن و ترمیم رباط ها.
بهبود آسیب های رباطی مچ پا با توجه به شدت و وسعت آسیب می تواند ۲-۸ هفته طول بکشد. هر چند می تواند ۸ -۱۰ هفته پس از آسیب نیز ادامه یابد. هنگامی که ورزشکار در موقع حرکت مچ پا هیچ گونه دردی احساس نکرده و از قابلیت حرکتی خوبی برخوردار باشد، تمرین های توان بخشی را می توان آغاز کرد. تمرین های حسی عمقی بسیار مهم است، زیرا در غیر این صورت رباط مستعد صدمه مجدد خواهد بود. عضلات نازک نی بلند و کوتاه نیز باید تقویت شود. در خلال تمرین های توان بخشی که ممکن است بیشتر از ۶-۸ هفته به طول انجامد، مفصل مچ پا باید با نوار باندهای کشی و چسبی حمایت شود تا از کشیده شدن بیش از حد و آسیب دیدگی بیشتر آن جلوگیری به عمل آید. درمان کامل آسیب های رباطی موجب کشیدگی رباط، ناپایداری دائمی مفصل و بروز پیچ خوردگی مجدد خواهد شد. چنانچه آسیب های رباط پس از گذشت ۶-۸ ماه همچنان علائم ناپایداری مفصل را نشان دهد می توان آن را با جراحی بخیه کرده و بازسازی نمود.
آسیب رباط بین استخوان پاشنه و نازک نی می تواند در هنگام چرخش پا به داخل اتفاق بیفتد. همچنین ممکن است به طور همزمان آسیب رباط قاپی- نازک نی روی دهد.
- تورم و حساسیت در رباط صدمه دیده از بخش انتهایی به طرف قوزک خارجی.
- درد در هنگام حرکت و تحمل فشار.
– خون ریزی که بعدها به کبودی پشت و زیر قوزک خارجی منجر می شود.
– افزایش دامنه حرکتی در چرخش به داخل پا در مقایسه با مچ پای سالم ورزشکار. پرتونگاری در وضعیت چرخش پا به داخل می تواند تشخیص اولیه را تأیید کند.
- اجرای دستورالعمل اضطراری شامل سرد نگه داشتن عضو، استفاده از باند فشاری و بالا آوردن پا.
– مشاوره با پزشک.
در صورت ناپایداری مفصل، تجویز استفاده از باندهای کشی، چسبی یا گچ گیری به مدت حدود ۳ هفته.
– جراحی در صورت وجود ناپایداری مفصل زانو، به ویژه در آسیب های ترکیبی.
کمتر از ۱۰ درصد آسیب های رباطی مچ پا، آسیب های رباط دلتوئید است، معمولاً این آسیب جرئی بوده و در وضعیت چرخش پاشنه به خارج اتفاق می افتد.
- درد در هنگام حرکت و تحمل فشار.
– تورم و حساسیت محل چسبندگی در زیر قوزک داخلی. – افزایش دامنه حرکتی پرونیشن مچ پا در مقایسه با مچ پای سالم ورزشکار در آسیب های کامل رباط دلتوئید.
- درمان هر چه سریع تر آسیب با استفاده از سرما، بانداژ فشاری و بالا آوردن پا بر اساس رهنمودهای ارائه شده.
– مشورت با پزشک.
- استفاده از باندهای چسبی یا گچ برای ۳-۴ هفته در پارگی های جزئی به منظور حفظ ثبات مفصل و حمایت آن.
– هنگامی که تشخیص ناپایداری مفصل مشکل است، باید با استفاده از دستگاههای پزشکی آزمایش های دقیق تری انجام شود. در صورت ناپایدار بودن مفصل، جراحی انجام شود و پس از آن پا به صورت بی حرکت به مدت ۶ هفته در گچ قرار گیرد.
سندیسموز مشتمل بر رباط درشت نی – نازک نی قدامی، خلفی و غشاء بین استخوانی آنهاست. پارگی سندیسموز ممکن است با آسیب های رباط دلتوئید توأم باشد، آن هم هنگامی که پا در وضعیت پرونیشن و چرخش خارجی است. همچنین آسیب های سندیسموز می تواند با شکستگی استخوان نازک نی از بالای مچ پا یا شکستگی قوزک داخلی همراه باشد. اگر آسیب های سندیسموز درمان نشود، بعدها می تواند باعث نیمه در رفتگی استخوان قاپ شود.
- حساسیت و تورم در محل اتصال درشت نی و نازک نی.
– درد در هنگام حرکت و فشار بر مفصل مچ پا.
– ناپایداری مفصل مچ پا که می تواند سبب لغزیدن جانبی استخوان قاپ در ارتباط با استخوان درشت نی شود.
– در پرتونگاری همراه با آزمایش پایداری، نوعی عریض شدن جعبه مچ مشاهده می شود.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
1387
1395
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی